Greçka’nın
Faydaları saymakla bitmez. Kara Buğday olarak da bilinen Greçka, besin
değerleri açısında çokça zengin olduğu gibi bir o kadar da faydası ve etkisi
büyük şifa deposu bir besin maddesi.
Greçka (Kara Buğday) Nedir ve Nasıl Bir Bitkidir?
Greçka yani
diğer adı ile Kara Buğday, kuzukulağıgiller ailesinden olan son derece küçük
bir besin maddesidir. Yapı itibarı ile daha çok kurak ve serin iklimleri seven
Greçka, maalesef ülkemizde kolay yetiştirilebilen bir bitki türü değildir.
Peki, besin
değerleri açısından zengin olan bu bitkinin içerisinde neler var? Bolca B
vitamini, magnezyum ve lif. Ayrıca 100 gr. Greçka içerisinde de yaklaşık
olarak 310 kcal enerji, 63 gr. karbonhidrat, 11-13 gr. arası protein, 10 gram
lif, 450 miligram potasyum, 1.6 gr. yağ olduğu kadar 18 miligram civarı da
kalsiyum bulunmaktadır.
Günümüzde
gıda anlamında bir çok kısıtla karşılaşan çölyak hastalarının da bolca
tükettiği Greçka, gluten tüketmeyen kişiler ve bu hastaların herhangi bir
sıkıntı çekmeden yediği besinler arasında yer almaktadır.
Görünüm ve
yapısı itibarı ile tahıl ürünlerinden hiçbirine benzemeyen Greçka, daha çok
kabuklu yemiş sınıfından sanılan bir buğday bitkisi türüdür. Tüketilen kısmı
ise tohum kısmıdır.
Tadına
gelince bulgura benzeyen Greçka, baskın ve ağır bir tat içermeyen tüketilmesi
ve hazmedilmesi kolay bir besindir.
Greçka’nın Özellikleri Nelerdir?
Antioksidanlar
yönünden bolca zengin olan olan Greçka bitkisi, içerdiği B1, B2, P, E
vitaminleri ve yüksek orana sahip diyet lifi ile tam bir şifa kaynağı. İçerdiği
protein oranı ise %13-15 arasında olmakla beraber kaliteli ve bitkisel olarak
hazmedilebilir özelliktedir.
İnsan vücudu
gün içerisinde bir çok temel gıda maddesine ihtiyaç duymaktadır. İşte tam bu
noktada da vücut, üretemediği bazı bileşenleri süt, yoğurt, et gibi hayvansal
ürünler aracılığı ile karşılamaktadır. İşte Greçka bitkisi de alınması gereken
tüm bu temel amino asitin tümünü barındırmaktadır. Ayrıca vücut için
gerekli olan günlük enerji ihtiyacını da karşılayabilen Greçka, kompleks
karbonhidrat sahiplik oranı açısından da % 75 seviyesindedir.
Son olarak
Greçka, vejeteryanlar ve veganlar için de çok önemli ve destekleyici bir
bitkisel protein kaynağıdır.
Greçka Nerelerde ve Nasıl Bulunur?
Greçka
üretiminin dünya pazarındaki en büyük lideri Çin’dir. %50’yi aşkın üretim
payına sahip olan Çin’i Rusya ve Ukrayna gibi iki büyük kuzey ülkesi takip
etmektedir. Polonya, Japonya, Amerika, Kanada ve Fransa gibi ülkelerde ticari
açıdan Greçka yetiştiren ve pazara sunan diğer önemli ekonomilerdir.
Geçmişi
yüzyıllar öncesine dayanan Greçka bitkisi, Orta Asya kökenli bir bitki
olduğundan zaman içinde Doğu ve Batı’ya yayılarak tüm dünyanın damak zevkine
sunulmuştur. Soğuk iklim bitkisi olması da üretim alanını kısıtlamaktadır.
Verimsiz topraklarda bile yetişebilme özelliğine sahip olan Greçka, bir çok
çiftçinin nadas zamanı ekmeyi tercih ettiği önemli bir buğday olarak çokça
da tercih edilen bir tahıl türüdür.
Greçka, son
yıllarda popülerliğini artırmış bir bitki olarak tohum veya un olarak satışa
sunulmuş aktar ve büyük marketlerin stoklarında rahatça bulunabilen bir pazara
sahiptir. Fakat alırken ince eleyip sık dokumanızda fayda var çünkü piyasada
gerçek olmayan taklit ve sağlığa son derece zararlı Greçka adı altında
pazarlanan ürünler bulunabilmektedir. Dikkat etmekte yarar var.
Buraya
dikkat! Aldığınız Greçka ürününün üzerinde yazan uyarılar son derece önemlidir.
Çünkü bazı Greçka ürünleri ham madde olan karabuğday unu ile üretilmiş olsa da
içinde az miktarlarda da olsa yine gluten maddesi içerebilmektedir. Sonuçta
kimse bir çölyak hastasının kötüleşmesini istemez. Buna sebebiyet vermemeniz
için ürünün ambalajını dikkatli bir şekilde okumalı ve ona göre tüketmelisiniz.
Greçka’nın Faydaları Nelerdir?
1. Kan Şekerini Düzenler
Kan şekeri
seviyesinin korunmasında ve dengelenmesinde önemli etkiye sahip Greçka, açlık
hissini bastırdığı gibi yapılan son bilimsel araştırmalara göre de düzenli
kullanım ile şeker hastalığına yakalanma riskini bu besini hiç kullanmayanlara
göre azalttığını ortaya koymuştur (içerisindeki magnezyum oranı bu araştırmada
önemli bir veridir).
2. Zararlı Kolesterolün Azaltılmasını Sağlar
Greçka
içerdiği zengin protein kaynağı ile insan vücudunda tutunan zararlı yağların
azaltılmasında büyük etken sağlamkatadır, LDL kolesterolün azaltılmasını
sağlarken yararlı olan HDL kolesterolünde artırılmasına katkıda bulunur.
3. Kansızlığı ve Tansiyonu Düzenler
İçerdiği
bolca fosfor, demir, magnezyum ve potasyum ile Greçka, yüksek tansiyon
rahatsızlığı olan hastalara ve kansızlığı bulunan kişilere tam bir şifa deposu.
Özellikle içerdiği zengin demir içeriği ile kendini diğer tahıl türlerinden
ayırır. Ayrıca diyabet hastaları içinde önemli bir besin maddesidir yine
Greçka.
4. Yağlanmayı Engeller
Vücuttaki
yağı dengelediği de bilinen Greçka, kalp ve damar hastalıklarına yakalanma
riskinizi de azaltabiliyor. Ayrıca içerisindeki kolin bileşeni le Greçka,
karaciğer yağlanması gibi durumlarınızda da azaltıcı bir göreve sahiptir.
5. Bağırsak Düzenleyici
Koyu renk
tohumları ile Greçka, düzenli tüketildiği zaman bağırsaklar üzerinde harekete
geçerici bir etki oluşturarak sindirim sisteminin sağlıklı çalışmasını sağlar.
Evde kolayca yapabileceğiniz eriştelerde un olarak kullanabileceğiniz Greçka,
diyet yapanlar için de büyük bir zayıflama aracı.
6.Vücuda Sağladığı Diğer Faydalar
- Damarlarınıza güç sağlayarak esneklik ve akışkanlık kazandırır,
- Kan basıncının yükselmesini önler,
- Vücudu rahatlatır ve yer yer ferahlık sağlar,
- Aşırı terlemenin azalmasında etkilidir,
- Amino asit yönünden bolca zengin olduğundan beslenme için son derece önemlidir,
- B1 ve B2 vitaminleri açısından zengindir,
Greçka’nın Yan Etki veya Zararları Nelerdir?
Greçka,
doğru miktarlarda tüketildiği zaman insan sağlığına herhangi bir zararı rapor
edilmemiş bir besin maddesidir. Tabi bu durum sadece glutensiz besinler
tüketebilen kişiler için geçerli değildir.
Sadece yer
yer hissedilen ve beliren bir takım yan etkileri bulunabilmektedir, bunlar;
- Aşırı miktarda Greçka tüketimi sonrası özellikle hassas bir bünyeniz var ise yer yer de olsa seyrek şekilde kaşıntılar yaşayabilirsiniz.
- Eğer kilo almak gibi bir isteğiniz yok ise çokça tüketimi ile kilo alımını hızlandırır.
- Tansiyon yükseltici bir etki gösterdiği yine çokça tüketim ile gözlemlenmiş bir durum olarak karşımıza çıkmaktadır.
Ama ilk defa
Greçka tüketecek biri iseniz eğer var ise herhangi bir ilaç kullanımınız veya
kronik hastalık ya da rahatsızlığınız mutlaka doktorunuz ile görüşmeli, uzman
görüş neticesinde tüketmelisiniz.
Greçka’nın Kullanım Alanları Nelerdir?
- Greçka, aslında birçok yemeğin ana malzemesi olarak kullanılabilmektedir. Pilavdan tutun çorbaya, dolma yemeklerinden çeşitli salata türlerine kadar bir çok besin grubu içinde bulgur ve pirinç etkisi göstermektedir.
- Yine Greçka un haline getirilmiş ise birçok sofrada hamur işi, ekmek, kek olarak tüketilebilmektedir.
- Yiyecek olarak kullanılması dışında ayrıca sıra dışı bir kullanım türü olarak yastık yapımında da Greçka kullanılmaktadır. Greçka’nın kabuklarından üretilen bu doğal özelliğe sahip yastıklar, insan bedeninde hem baş hemde boyun ağrılarına iyi gelerek sağlıklı bir uyku sunmaktadır.
- Amerikan kültüründe yulaf lapası olarak kahvaltılarda tercih edilmektedir.
- Hollanda da yöresel pasta yapımları ve tatlarda aroma vermek amacı ile bolca kullanılır.
- Şükran günleri, yıl başları ve özel kutlamalarda tavuk, kaz, hindi tarzı kümes hayvanlarının iç harcında kullanımı yaygındır.
- Dondurma külahı üretimi ve çeşitli tatlı malzemelerinde yine tercih edilen bir tattır.