zamanın kıyısında akışın melankolisi

Her şeyin akışı, yalnızca bir fiziksel devinim değil, varoluşun en derin çatlağında yankılanan bir metafizik sarsıntıdır. Değişim, sabitliğin hayaliyle avunan insan zihnine karşı bir meydan okumadır; çünkü hiçbir şey, kendinde kalmaz. Her varlık, kendi özünden koparak başka bir hâle evrilir; bu evrilme, ne bir başlangıç ne de bir son içerir, yalnızca bir süreksizlikler zinciridir. Zaman, bu zincirin görünmeyen halkasıdır; akışın kendisi değil, onun tanığıdır. Ve biz, bu tanıklığın içinde, sabit bir kimlik ararken, çoktan değişmiş oluruz.

İnsan, akışa direnen tek varlıktır belki de; çünkü hatırlamak ister, çünkü anlam yükler, çünkü geçmişi bir sığınak, geleceği bir vaad olarak kurar. Oysa akış, ne geçmişi tanır ne geleceği vaat eder. O, yalnızca şimdiye sadıktır; şimdi ise, var olurken tükenen bir paradokstur. Bu yüzden, her şeyin değiştiği bir evrende sabitlik aramak, bir gölgeyi yakalamaya çalışmak gibidir. Gölge vardır, ama dokunulamaz; tıpkı zaman gibi, tıpkı benlik gibi.

Felsefenin en kadim sorusu olan “ne değişmez?” sorusu, aslında bir yanılsamadır. Değişmeyen şeyin arayışı, değişimin kendisini inkâr etme çabasıdır. Oysa hakikat, akışın içinde gizlidir; durağanlıkta değil. Her şeyin değiştiği bir düzlemde, anlam da değişir, değer de, hakikat de. Bu yüzden, sabit bir hakikate tutunmak, akışın doğasına karşı bir isyandır. Ve bu isyan, insanın trajedisidir: değişimi kabullenemeyen ama ondan kaçamayan bir varlık olmak.

Sonuçta, her şeyin akışı, bir yok oluş değil, bir yeniden varoluştur. Her değişim, bir başka biçimde varlığın tezahürüdür. Bu yüzden, akışa direnmek yerine, onunla dans etmek gerekir. Çünkü akış, yalnızca bir kayıp değil, aynı zamanda bir kazanımdır. Her şeyin değiştiği bir evrende, sabit kalan tek şey, değişimin kendisidir. Ve belki de, en derin bilgelik, bu değişimi seyrederken, kendini de değiştirerek var olmaktır.