🍂 Ekim ayı, doğanın sessizce solmaya başladığı, insanın içe döndüğü ve zamanın yavaşladığı bir geçiş mevsimidir. Yazın canlılığı yerini dinginliğe bırakırken, sararan yapraklar, serinleyen rüzgârlar ve erken çöken akşamlar, hayatın ritmini yeniden kurar. Ekim, yalnızca takvimde bir ay değil; ruhsal bir eşik, düşünsel bir duraktır. Tarlalar ekilir, kitaplar açılır, insanlar kendi iç mevsimlerine yönelir.
---
📜 Ekim Ayının Kökeni ve Anlamı
- Türkçedeki “Ekim” kelimesi, doğrudan “ekme” fiilinden türemiştir; bu ay, Anadolu’da toprağın sürülüp tohumların atıldığı zaman dilimidir.
- Eski takvimlerde “Teşrin-i Evvel” olarak bilinirken, 1945’teki dil reformuyla “Ekim” adını almıştır.
- İngilizce karşılığı October, Latince “sekiz” anlamına gelen octo kökünden gelir; çünkü Roma takviminde Ekim sekizinci aydı.
---
📅 Ekim Ayında Öne Çıkan Günler
Ekim, hem kültürel hem de toplumsal açıdan önemli günlerle doludur:
- 1 Ekim: Dünya Yaşlılar Günü, Dünya Kahve Günü, Dünya Vejetaryen Günü
- 4 Ekim: Hayvanları Koruma Günü
- 5 Ekim: Dünya Öğretmenler Günü
- 29 Ekim: Cumhuriyet Bayramı (Türkiye)
---
🧠 Ekim’in Ruhsal Yankısı
Ekim, melankolinin en estetik hâlidir. Güneş daha az görünür, gökyüzü daha çok düşünce taşır. İnsan, yazın dışa dönük hâlinden sıyrılıp içsel bir sessizliğe yönelir. Bu ay, edebiyatın en çok ses verdiği zamanlardan biridir—çünkü hüzün, yaratıcı bir derinlik taşır. Ekim, yalnızca bir ay değil; bir ruh hâlidir. Ve bu hâl, bazen bir şiirde, bazen bir yürüyüşte, bazen bir fincan kahvede kendini gösterir.
---
📜 Ekim Ayının Kökeni ve Anlamı
- Türkçedeki “Ekim” kelimesi, doğrudan “ekme” fiilinden türemiştir; bu ay, Anadolu’da toprağın sürülüp tohumların atıldığı zaman dilimidir.
- Eski takvimlerde “Teşrin-i Evvel” olarak bilinirken, 1945’teki dil reformuyla “Ekim” adını almıştır.
- İngilizce karşılığı October, Latince “sekiz” anlamına gelen octo kökünden gelir; çünkü Roma takviminde Ekim sekizinci aydı.
---
📅 Ekim Ayında Öne Çıkan Günler
Ekim, hem kültürel hem de toplumsal açıdan önemli günlerle doludur:
- 1 Ekim: Dünya Yaşlılar Günü, Dünya Kahve Günü, Dünya Vejetaryen Günü
- 4 Ekim: Hayvanları Koruma Günü
- 5 Ekim: Dünya Öğretmenler Günü
- 29 Ekim: Cumhuriyet Bayramı (Türkiye)
---
🧠 Ekim’in Ruhsal Yankısı
Ekim, melankolinin en estetik hâlidir. Güneş daha az görünür, gökyüzü daha çok düşünce taşır. İnsan, yazın dışa dönük hâlinden sıyrılıp içsel bir sessizliğe yönelir. Bu ay, edebiyatın en çok ses verdiği zamanlardan biridir—çünkü hüzün, yaratıcı bir derinlik taşır. Ekim, yalnızca bir ay değil; bir ruh hâlidir. Ve bu hâl, bazen bir şiirde, bazen bir yürüyüşte, bazen bir fincan kahvede kendini gösterir.
Ekim,
Gregoryen Takvimi’ne göre yılın 10. ayı olup 31 gün çeker.
Türkiye'de,
Atatürk devrimine değin Sümer-Babil-İbrani-Süryani-Arami ad Tişri den gelme Teşrin-i Evvel olan ayın adı
Cumhuriyet'ten sonra da İlk Teşrin,
İlkteşrin ya da Birinci Teşrin, Birinciteşrin olarak kullanıldı, 10
Ocak 1945'te kabul edilen 15 Ocak 1945'te yürürlüğe giren ve dört ayın adlarını
değiştiren yasa ile ayın adı ekim
yapıldı. Türkçe "ekme" eyleminden türemiş olup tarlaların sürülüp
ekildiği ay anlamındadır. Anadolu'da bu ay için "Gazel ayı" dendiği
de olur, "gazel" "kuru yaprak" anlamına gelir. Bu ay için
"Avara" diyenler de vardır. Gagauzca gibi Türkçenin kimi lehçelerinde
bu aya "kasım" denir. Bu fark; Julien yöntemi Güneş takvimi ile
Gregorien yöntemi Güneş takviminin bu yüzyıl (20.yy) için 13 gün farkı olması
yüzündendir. "Kasım" adı "Yahya" peygamberin takma adı
olduğundan, Gagauzlar bu iki Güneş takviminin gün farkından dolayı,
"kasım" adını bu aya daha yakın görmüşlerdir.
Ekim
adının İngilizce karşılığı olan "October", Latince 8 anlamına gelen
"octo" dan gelir. Aylara bölünmemiş kış süreci, Ocak ve Şubat
arasında bölünene kadar eski Roma takviminde Ekim ayı 8. ay idi.
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder