kartalın yeniden doğuşu

Kartal, kuş türleri içinde en uzun yaşayanıdır. 70 yıla kadar yaşayan kartallar vardır. Ancak bu yaşa ulaşmak için, 40 yaşlarındayken çok ciddi ve zor bir kararı vermek zorundadır. Kartalın yaşı 40′a dayandığında pençeleri sertleşir, esnekliğini yitirir ve bu nedenle de beslenmesini sağladığı avlarını kavrayıp tutamaz duruma gelir. Gagası uzunlaşır ve göğsüne doğru kıvrılır. Kanatları yaşlanır ve ağırlaşır. Tüyleri kartlaşır ve kalınlaşır. Artık kartalın uçması iyice zorlaşmıştır. Dolayısıyla kartalın burada iki seçimden birisini yapması gerekir. Ya ölümü seçecektir ya da yeniden doğuşun acılı ve zorlu sürecini göğüsleyecektir. Bu yeniden doğuş süreci 150 gün kadar sürecektir. Bu yönde karar verirse kartal bir dağın tepesine uçar ve orada bir kaya duvarda, artık uçmasına gerek olmayan bir yerde yuvasında kalır. Bu uygun yeri bulduktan sonra kartal gagasını sert bir şekilde kayaya vurmaya başlar. En sonunda kartalın gagası yerinden sökülür ve düşer. Kartal bir süre yeni gagasının çıkmasını bekler. Gagası çıktıktan sonra bu yeni gaga ile pençelerini yerinden söker çıkarır. Yeni pençeleri çıkınca kartal bu kez eski kartlaşmış tüylerini yolmaya başlar. 5 ay sonra kartal, kendisini 20 yıl veya daha uzun süreli bir yaşam bağışlayan meşhur yeniden doğuş uçuşunu yapmaya hazır duruma gelir. 

vitaminler

Vitaminlerin vücut tarafından yapılmayan, ancak vücut sağlığının devamı ve zararlı dış etkilerde korunması için elzem olan organik bileşikler olduğunu belirtiyor. Günlük gereksinimleri de miligram ve mikrogram olarak ifade edilir. A ve D vitaminlerinin rastgele ve bilinçsiz şekildeki kullanımı fayda yerine zarar getirir. Çünkü A ve D vitaminleri gibi yağda eriyen vitaminler fazla alındıkları zaman böbrek, karaciğer gibi dokularda birikmekte ve toksik etkilere neden olmakta diye de uyarıyor Köksal.

Vitaminler suda eriyen ve yağda eriyen olmak üzere iki gruba ayrılırlar. A, D, E ve K vitaminleri yağda eriyen vitaminlerdir ve biraz önce de belirttiğim gibi özellikle A ve D vitaminin fazla alımı çeşitli sorunlara yol açabiliyor. Ancak suda eriyen vitaminler arasında bulunan B grubu vitaminler ve C vitamini ne kadar yüksek dozlarda alınsa da, fazlaları vücuttan idrar yoluyla atılabiliyor. Bazı vitamin kombinasyonlarının içinde çok yüksek mineral A ve D vitamini gibi yağda çözülen vitaminler bulunuyor. İnsanlar da bu konuda bilinçsiz olduklarından, sağlıklarını korumak için bu vitaminleri icabında her gün kullanabiliyorlar. İşte asıl tehlikeli olan da bu. Yani bizim üzerinde durduğumuz nokta insanların bilinçlenmesi ve neyi ne kadar kullanması gerektiğini bilmesi.

Hangi Vitamin Ne İşe Yarar:

Suda Eriyen Vitaminler

B1 Vitamini: Karbonhidratlarla ilgili metabolik olaylara katılır. Şeker ve nişastadan enerji üretimi sağlar. İştahı düzenler, sinir sisteminin işlevini destekler. Kalp,  sinir sistemi ve kasların normal fonksiyonu için gereklidir. Eksikliği, sindirim bozuklukları, aşırı hassasiyet iştahsızlık, bulantı, yorgunluk ve adale zayıflaması gibi bozukluklara yol açabilir. Aşarı eksikliği, kalp yetmezliği ve sinirsel bozukluklarla karakterize Beriberi hastalığıyla neticelenir.

B2 Vitamini: Vücut hücrelerine enerji sağlanmasına yardımcı olur. Sağlıklı cilt, tırnak, saç sağlığı ve iyi görme için gereklidir. Eksikliğinde, vücut direnci düşer, cilt bozuklukları ve dudak çatlamaları görülür.

B6 Vitamini: Protein metabolizmasında rol oynar. Alyuvar ve akyuvar oluşumuna yardımcı olur. Sinir sisteminin sağlıklı kalmasını sağlar. Bağışıklığı artırır. Eksikliğinde sinirsel bozukluklar, hamilelerde ödem ve kusma ile gelişme geriliği görülür.

Niasin: Sağlıklı deri, sinir ve sindirim sistemi için gereklidir. Eksikliğinde deri ve sinirsel hastalıkklarla karakterize Pellegra olarak bilinen hastalık gelişebilir.

Pantotenik Asit: Karbonhidrat, protein ve yağ metabolizmalarını düzenler. Sinir sistemi, deri ve saç sağlığı için gereklidir. Eksikliğinde sağlıksız deri, yaraların geç iyileşmesi, adale zayıflığı ve depresyon söz konusu olabilir.

C Vitamini: Antioksidant özelliği nedeniyle serbest radikallerle reaksiyona girer ve hücre zarını hasardan korur. Normal bağ dokusunun idamesi için gereklidir. Bağışıklık sistemini destekler. Kemiklerin, diş etlerinin, kan damarlarının sağlıklı kalmasını sağlar. Eksikliğinde diş etlerinde kanama ve vücut direncinde azalma görülür. 

B12 Vitamini: Kırmızı kan hücrelerinin ve kemik iliğinin oluşmasında rol oynar. Eksikliğinde kansızlık, yorgunluk ve sinirlilik hali olur.

Folik Asit: Kırmızı kan hücrelerinin yapımında rol oynar. Eksikliğinde kansızlık, hamilelikte bebeklerde gelişim bozukluğu, iştahsızlık ortaya çıkabilir. Alkol alanlarda, hamilelerde, doğum kontrol hapı kullananlarda bu vitaminin eksikliği görülebilir.

Yağda Eriyen Vitaminler

A Vitamini: Göz, deri, dişler, diş etleri ve saçlar için önemlidir. Sağlıklı doku oluşumunu destekler. Normal görme ve karanlığa adaptasyonda rol oynar. Karaciğerde depolanır. Yüksek miktarlarda alınması toksik reaksiyonlara neden olabilir. Eksikliği gece körlüğü, göz kuruluğu, yorgunluk, deri döküntüleri ve akneye neden olur.

D Vitamini: Ana fonksiyonu kalsiyum ve fosfatın bağırsaktan emilimini sağlamaktır. Sağlıklı diş ve kemikler için önemlidir. Eksikliğinde kemik deformasyonu, yorgunluk, soğuk algınlığına dirençsizlik görülür. Fazla dozları iştahsızlıkla birlikte böbrekte taş oluşumuna neden olur.

E Vitamini: En güçlü antioksidan maddedir. Dolaşımı hızlandırır, yaraların iyileşmesini destekler ve kırmızı kan hücrelerinin yaşamını uzatır. Kanser ve kalp damar hastalıklarından korunmada etkin rol oynar. Hücre yıpranması ve yaşlanmasını yavaşlatır.

K Vitamini: Kan pıhtılaşma mekanizmalarında rol oynar. Eksikliğinde kanamaya meyil artar.

stari (karambola)

Karambola meyvesi yumurtadan elipsoit şeklindedir 6-13 cm uzunluğunda, 5 tane yaprak damarı vardır. Enlemesine kestiğimizde yıldız şekli çıkar. Derisi incedir, açıktan koyuya sarı ve yumuşak üst derisi mum gibidir. Çekirdekleri meyveden çıktıktan birkaç gün sonra yaşanabilirliğini kaybeder. Küçük ağaçlar iyi kalitede Karambolalar üretirler. Karambola; Asya’nın güneyi ve Malezya’da yüzyıllarca yetiştirilmiştir. Günümüzde ise Malezya, Tayland, Endonezya gibi Uzakdoğu ülkelerinin yanı sıra İsrail ve Brezilya’da üretilmektedir.

Stari’nin faydaları

C vitamini açısından zengin olan Karambola daha çok C vitamini eksikliği bulunanlarla soğuk algınlığı ve grip gibi çeşitli hastalıklara iyi geldiği bilinmektedir. Bağışıklık sistemini güçlendirir.

karamel mısır

10 Kişilik

Malzemeler

2 çorba kaşığı sıvıyağ

1/3 kup mısır

1 su bardağı kabukları ayıklanmış, kavrulmuş yerfıstığı

1,5 su bardağı şeker

½ su bardağı akağaç şurubu

100 gr. Tereyağı

½ tatlı kaşığı karbonat

1 tutam tuz

Hazırlanışı

Derin bir tencerede sıvıyağ ile mısırı patlatın.

Bir fırın tepsisini yağlı kâğıt ile kaplayın.

Şeker ve 1 çorba kaşığı suyu bir tavaya koyun. Orta ateşte şekeri karamelize edin. Şeker altın sarası renk alıp tamamen eriyince akağaç şurubu ve tereyağını ilave edin. Karışımı kısık ateşte 150 C’ye ulaşana kadar 10-12 dakika ısıtın. Bu noktada tuz ve karbonatı ilave edin. Hızlı bir şekilde elde ettiğiniz karameli patlamış mısır ve kavrulmuş yerfıstığı ile harmanlayın. Hazırlamış olduğunuz tepsiye mümkün olduğunca ince bir tabaka şeklinde yayın. 10 dakika kadar soğumaya bırakın. Gelişigüzel parçalar şeklinde kırarak servis tabağına alın.

yaşadıklarımdan öğrendiğim bir şey var

Yaşadıklarımdan öğrendiğim bir şey var:
Yaşadın mı, yoğunluğuna yaşayacaksın bir şeyi
Sevgilin bitkin kalmalı öpülmekten
Sen bitkin düşmelisin koklamaktan bir çiçeği

İnsan saatlerce bakabilir gökyüzüne
Denize saatlerce bakabilir, bir kuşa, bir çocuğa
Yaşamak yeryüzünde, onunla karışmaktır
Kopmaz kökler salmaktır oraya

Kucakladın mı sımsıkı kucaklayacaksın arkadaşını
Kavgaya tüm kaslarınla, gövdenle, tutkunla gireceksin
Ve uzandın mı bir kez sımsıcak kumlara
Bir kum tanesi gibi, bir yaprak gibi, bir taş gibi dinleneceksin

İnsan bütün güzel müzikleri dinlemeli alabildiğine
Hem de tüm benliği seslerle, ezgilerle dolarcasına

İnsan balıklama dalmalı içine hayatın
Bir kayadan zümrüt bir denize dalarcasına

Uzak ülkeler çekmeli seni, tanımadığın insanlar
Bütün kitapları okumak, bütün hayatları tanımak arzusuyla yanmalısın
Değişmemelisin hiç bir şeyle bir bardak su içmenin mutluluğunu
Fakat ne kadar sevinç varsa yaşamak özlemiyle dolmalısın

Ve kederi de yaşamalısın, namusluca, bütün benliğinle
Çünkü acılar da, sevinçler gibi olgunlaştırır insanı
Kanın karışmalı hayatın büyük dolaşımına
Dolaşmalı damarlarında hayatın sonsuz taze kanı

Yaşadıklarımdan öğrendiğim bir şey var:
Yaşadın mı büyük yaşayacaksın, ırmaklara, göğe, bütün evrene karışırcasına
Çünkü ömür dediğimiz şey, hayata sunulmuş bir armağandır
Ve hayat, sunulmuş bir armağandır insana

ATAOL BEHRAMOĞLU