hayatımda bana zarar veren, hayatımdan çıkarmam gereken tek şey nedir?

İnsanın hayatında en büyük yük, çoğu zaman görünmeyen ama her adımda hissedilen bir gölgedir. Bu gölge, ne bir insan ne bir olaydır; çoğu zaman, kendi içinden doğan bir düşüncedir. Zarar veren şey, dışarıdan gelen darbeler değil, içten içe büyüyen sessiz çürümelerdir. Ve insan, bu çürümeyi fark etmediği sürece, en parlak günlerde bile solgun kalır. Hayatından çıkarması gereken şey, belki de kendine söylediği o eski cümledir: “Ben buna mecburum.” Oysa hiçbir mecburiyet, ruhun özgürlüğünden daha kıymetli değildir.

Zarar veren şey, alışkanlık kılığına girmiş bir teslimiyettir. Her gün tekrarlanan, sorgulanmadan sürdürülen, varlığıyla değil yokluğuyla fark edilen bir hâl. Belki bir ilişki, belki bir iş, belki de bir düşünce biçimi. Ama hepsinin ortak noktası, insanın kendini küçültmesidir. Daha az istemek, daha az hayal kurmak, daha az yaşamak. Ve insan, bu eksiltmelerin toplamında kendini kaybeder. Hayatından çıkarması gereken şey, onu kendine yabancılaştıran her neyse, işte odur.

Bazen zarar veren şey, başkalarının sesiyle şekillenmiş bir benliktir. “Sen yapamazsın,” diyen bir sesin yıllar içinde içsese dönüşmesi. Ve insan, bu sesi susturmadıkça, kendi sesini duyamaz. Hayatından çıkarması gereken şey, başkasının ona biçtiği rolü oynamaya devam etmektir. Çünkü gerçek iyileşme, başkalarının beklentilerinden değil, kendi hakikatinden doğar. Ve o hakikat, sessizce bekler—bir kararın, bir cesaretin, bir kopuşun ardından.

Sonunda insan şunu fark eder: hayatından çıkarması gereken şey, kendini küçümseyen hâlidir. Çünkü en büyük zarar, insanın kendi ışığını görmemesidir. Ve o ışık, ne zaman ki karanlığa rağmen yanmaya devam eder, işte o zaman dönüşüm başlar. Hayat, bir seçimdir. Ve bazen en doğru seçim, bir şeyi geride bırakmaktır. Sessizce, ama kararlılıkla. Çünkü insan, neyi bıraktığıyla değil, neye yürüdüğüyle yeniden doğar.