bikti biriktirmek hiç de zor değil

"Bitki koleksiyonculuğu da neymiş? Otları toplayıp toplayıp kurutmaktan ne anlar insanlar anlamam doğrusu..."

Böyle düşünenlerin çoğu koleksiyoner olmanın zevkinden mahrum ve hayata sadece dar bir pencereden bakan insanlardan başkası değillerdir herhalde.

Bitki koleksiyonculuğu A'dan Z'ye bir tecrübe ve bilgi gerektirmekte. En başta da doğa sevgisi olmalı tabii. Çünkü her koleksiyonun bir ruhu vardır; severek yapılan her şeyde olduğu gibi.

Bitki koleksiyonculuğu, tahmin edildiğinden de eski bir uğraş olmuştur insanlar için... Örneğin İ.Ö. 1495 yılında Eski Mısır duvar resimlerinde bitki toplama gezisi tasvirlerine rastlanmıştır. Özellikle 19. yy ve 20. yy.'ın başlarında bu koleksiyonculuk türü doruk noktasına ulaşmış ve maceraperest bitki toplayıcıları ve cesur botanikçiler, dünyanın her köşesinden bitki örneklerini toplayarak geniş bir koleksiyona sahip olmuşlardır. Yani bir anlamda bitki ve yaprak koleksiyonculuğu, botanikçilerin yaptıkları mesleki bir çalışma niteliğinde olduğu gibi, hobi olarak yapılacak uğraşların en güzellerinden birisidir...

Bu koleksiyonculuğun iki çeşidi var. Birincisi canlı bitkilerin koleksiyonu, ikincisiyse kurutulmuş bitki örneklerinin koleksiyonu...

Canlı Bitki Koleksiyonculuğu; işin bilimsel yönü yanında bazı ender rastlanan bitki soylarının tükenmesinin önüne geçmek bakımından çok önemli bir uğraştır. Bitkileri tanımak ve onlar hakkında bilgi edinmenin en iyi yollarından birisi olarak da ifade edebiliriz bu uğraşıyı... Ancak şunu da gözardı etmemek gerekir. Bitkilerin doğal yaşama alanlarında korunması esas olmalıdır. Birçok ülkede bu konuda çeşitli yasalar vardır ve hiçbir yabani bitki, gerekli izin alınmaksızın köküyle sökülemez, toplanamaz...

Canlı Bitki Koleksiyonculuğu'na en iyi örnek Atatürk Arboretumu... 450 doğal türü bünyesinde barındıran ve Belgrad Ormanı üzerinde kurulan Arboretum'da 450 türe ilave olarak egzotik ve Türkiye'nin doğal türlerinden getirilen bitkilerle tür sayısı 1500 e çıkarılmıştır. Zengin bir Akçaağaç (Acer) ve Meşe (Quercus) koleksiyonu vardır.

Kurutulmuş bitki örnekleri koleksiyonculuğu; ise aslında doğaya meraklı herkesin yapabileceği bir uğraştır. Bitkilerin doğal yaşama ortamlarında zarar görmemesine dikkat ederek toplanacak örnekler özel bitki presleri ile preslenerek özel olarak kurutulur. Bu şekilde kurutulmuş örnekler uzmanların incelemesine de sunulabilir. Yan tarafta bir kurutulmuş yaprak koleksiyonundan bir bölüm, muhafaza kutusu ile birlikte görülmekte...

Neler Gerekli, Nasıl Yapmalıyım?
Kaliteli ve bilimsel değeri olan bir koleksiyon yapmak amacıyla öncelikli olarak şu malzemeler gerekir;
1. Bitki Presi,
2. Kurutma Şişesi,
3. Budama Makası,
4. Kurutulmuş Örnek Kutusu,
5. Büyüteç,
6. Makas,
7. Resim tablası ve kalemler,
8. Tohum ve yaprak zarfları,
9. Naylon muhafaza torbası,
10. Fotoğraf Makinesi

Koleksiyon yapmak amacıyla, doğada yapılan güzel geziler sonucunda toplanan bitki örnekleri önce bitki presi ile preslenir ve kurumaya bırakılır. Daha sonra kurumuş örnekler ya kurutma şişesinde muhafaza edilir ya da muhafaza kutusuna vs. yerleştirilir. Her durumda da; bitkiyi kimin, nerede ve ne zaman bulduğu not edilmeli ve örnek öyle saklanmalıdır. Kurutulmuş bitki örneği uzmanlar tarafından ayrıntılı olarak incelenmek istendiğinde bu bilgiler önemli olabilir...