Bonsai bir ağaç ya da bitkiyi tamamen
doğal yöntemlerle küçültme sanatıdır. Bir bonsai’nin meydana gelmesi için dört
yıl beklemek gerekiyor. Uzak Doğulular Bonsai’yi gökyüzünün yeryüzüyle ve
insanın doğayla olan eşsiz uyumu şeklinde tanımlıyor. Bonsai kültürünü ilk
olarak Çinliler geliştirmiş. Onlar bu sanatı ikiye ayırıyorlar: Punsai ve
Penjing. Punsai saksı ve ağaç kelimelerinin birleştirilmesiyle elde edilmiş bir
sözcük, penjing ise kaya ve ağaçlarla bütünlenen doğa manzarası anlamına
geliyor. Penjing ilk olarak İ.Ö. 206-221 yıllarında Han Sülalesi zamanda
uygulanmaya başladı. İlk punsai ise 5. yüzyılda yaşamış yazar ve yüksek devlet
memuru Ton-Guen-Ming tarafından yapılmış. Bonsai’niz kuvvetli güneş ışınlarına
maruz kaldığı takdirde, yapraklarına su bulaşmamasına dikkat etmelisiniz. Aksi
takdirde, suyun güneşle birleşimi yapraklarda yanma riskini yaratabiliyor.
Bonsai, yaşayan ağaçlara duyulan saygıyı
ve bu ağaçların yaşamasını konu alan bir sanattır. Bonsailer minyatür
olmalarına rağmen çevremizde gördüğümüz ağaçlardan hiçbir farkları yoktur.
Özenle seçilen ağaç dalları, budanarak ve ilgiyle yetiştirilerek minyatür ağaç
görünümü kazanır.
En güzel bonsailer sığ ve yayvan
saksılarda yetiştirilenlerdir. Değişik şekillerde bonsailer bulunmaktadır:
süpürge şeklinde - şelale şeklinde - rüzgâra açık şekildedir. Japonların doğaya
olan tutkuları yaşamlarına da yansımış ve yıllar geçtikçe bahçeciliğe verilen
önem artmıştır.
Bonsailerde bu kültürün bir parçasını
oluşturmaktadır ve büyük şehirlerde insanların doğaya olan özlemlerini minyatür
olarak karşılamaktadırlar. Genellikle bonsailerin iklime ayak uydurmaları çok
zordur.
Bundan dolayı bonsailerin yetiştirilmesi
özel bir ilgi gerektirmektedir, yetiştirilirken ağacın doğal özelliğine
toprağın nemliliğine, seçilen saksının özelliklerine, ışık ve doğal koşullara
çok dikkat edilmelidir.
Bu koşullar sağlandığında ufak balkonlu
bir ev bonsai koleksiyonu için yeterlidir. Aslında ağırlıklı olarak dış mekân
ağaç ve çalı türlerinden bonsai yapılsa da çokça bilinen ev bitkilerinden de
bonsai yapılmaktadır. Bunlardan Ficus
en popülerlerindendir. Açelya, şefleradan da bonsai yapılmaktadır. En ufak
bonsailere verilen isim mame(fasulye)dir. En popüler bonsailer ise yaklaşık
boyları 15 cm kadar olanlardır.
Bonsai yetiştirmek biraz bahçecilik
bilgisi ve sabır gerektirir.
Bonsai yapmak isteyenlerin en çok
yaptığı hata bonsai adayı ağaç, çalı veya bitki türünü hemen dar ve sığ bir
kaba alınarak yapılmaktadır. Bu istenilen sonuca ulaşamama hatta bitkinin
ölümüne sebep olmaktadır. Bonsai’nin istenilen forma ulaşıncaya kadar mümkün
olan en bol topraklı bir yerde veya mümkün olan en büyük saksılarda serbest ve
hızlı büyüme sağlanmalıdır. Düzenli olarak sulaması ve gübrelemesi
yapılmalıdır. Ancak bu şekilde istenilen sonuca hızla ulaşılır.
Eğer doğadan bir bonsai adayı
bulabilirseniz yıllarla ifade edilebilecek bir zaman tasarrufu sağlamış
olursunuz. Doğadan bulunan bonsaiye
Yamadori denmektedir. İyi bir
bakımla 3 sene gibi bir zamanda dal ve kök terbiyesiyle istediğiniz forma
sokabilirsiniz.
1. Gingo Biloba
2. Crassula
Arborecens
3. Juniperus
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder