Doğada yabani halde birçok yiyecek bulunuyor. Bu
yiyecekler ağaç dallarında yetişerek çoğu zaman hayvanların besi olarak
kullandığı şeyler olur. Özel olarak bakım gerektirmeyen ve sadece yeterli ısı,
nem ve toprak ile mevsimine göre meyve veren birçok ağaç bulunur. Bu ağaçlardan
biri de meşe ağacıdır. Meşe ağaçları gövdesi kalın ağaç türlerinden biridir.
Çoğunlukla mobilya yapımını için yetiştirilen meşe ağaçları endüstride farklı
alanlarda da kullanımı vardır. Eskiden beri en kaliteli ve en dayanıklı
mobilyaların meşe ağacı gövdesinden elde edildiği biliniyor. Meşe ağacı aynı zamanda
meyve veren de bir ağaçtır. İki tür meyvesi bulunan meşe ağaçları ise ülkemizde
çoğunlukla Batı ve Kuzeybatı kesimlerinde yetişiyor.
Meşe ağacının meyvelerinden biri olan ”pelit” yapılan
araştırmalarda şeker hastalığına iyi geldiğine dair verilen alınmış. Uzun ve
hurmaya benzeyen şekli ile yabani bir meyve olan pelit orman ve köy hayatını
yaşamış olanların yakından bildiği bir yiyecektir. Bu yazıda sizlere pelit
hakkında bilgiler ve pelitin faydaları hakkında derlediğimiz bilgileri
sunacağız.
Pelit Nedir?
Meşe ağaçları yabani olarak iki tür meyve verir.
Bunlardan biri ”pelit” diğeri ise ”palamut” olarak bilinir. Meşe ağaçları;
kayıngiller ailesine aittir. Boyları 2 metreye yakın ve doğal olarak yetişir.
Ülkemizde yaygın olarak bulunan meşe ağaçları kahverengi ve gövdesi sert
yapıdadır. Meşe ağaçlarına verdiği meyvelerden dolayı ”pelit ağacı yahut meşe
palamudu” deniliyor. Özellikle Marmara ve Trakya civarında meşe ağaçları
bulunur. Hayvanların sevdiği bir meyve olan ve besin içeriği açısından da
zengindir.
Meşe ağaçları iki tür meyveye sahiptir. Bu meyveler
yuvarlak şekilli ve kahverengidir. Meyvelerin ise buruk bir tadı vardır. Bu
meyvelerden olan pelit ve meşe palamudu şekli de birbirine göre
farklıdır. Pelit meyvesi silindirik ve açık kahverengi şekle sahiptir. Onunda
buruk bir tadı vardır. Pelit meyvesi üzeri tüylü, uzun, kalın ve kıvrık
veya yatık çıkıntılarla örtülüdür. Pelit meyvesi kestane dokusuna benzer bir
dokuya sahiptir. Tadı buruk hatta yer yer acımtırak olduğu için ise insanlar
tarafından pek tercih edilmez iken hayvanlar için favori bir yiyecektir. Pelit
meyvesinde % 9 oranında doğal şeker bulunduğu için de oldukça faydalıdır.
Pelit Nasıl
ve Nerelerde Kullanılır?
Meşe ağaçlarından elde edilen pelit meyvesi
olgunlaşmasından önce 15 Ağustos ve 15 Eylül arasında toplanır. Daha sonra bu
meyveler 10 veya 15 gün civarında güneş altında kurutulur ve toplanır. Daha
sonra depolanmak üzere gönderilir. Pelit meyvesi yapısı gereğince
biriktiren bir özelliğe sahip olduğu için kimyasal içerikli zirai ilaçlardan ve
kötü yapılı gübrelerden uzak tutulması gerekir. Aksi halde kimyasal maddeyi
yapısına alarak depolar.
Pelit meyvesi; hayvancılık yapan kişiler tarafından
yem amacıyla kullanılıyor. Ayrıca yabani hayvanlar tarafından da çok sevilen
bir yiyecektir. Sincapların favori yiyeceği olan pelit; içeriği ile hayvanlara
güç verir. İçerisinde şeker oranının fazla olmasından dolayı da çokça
tüketilir. Pelit kurutulup kavrularak insanlar tarafından bir kuru yemiş gibi
de tüketiliyor. Pelit tozu, meyvesi ve kabuğu olarak her kısmı tüketiliyor.
Özellikle pelit tozu faydaları sebebi ile endüstride kahve ile karıştırılarak
satılır. Tadı da oldukça farklı olan bu kahve çeşidi Anadolu da severek
tüketiliyor. Bunun haricinde hastalıkların tedavisinde pelit tozu kullanılır.
Aktarlarda pelit tozunu paketler halinde bulmak mümkündür.
Pelitin
Faydaları Nelerdir?
Meşe ağacının yabani meyvesi olan pelit birçok faydası
olan bir meyvedir. Son yıllarda yapılan araştırmalarda şeker hastalığında
şekeri dengelediğine dair bulguların elde edilmesi ile önemli bir meyve olduğu
ortaya konuldu. Şimdi sizlere pelitinin faydalarını sıralayalım.
1. Vücuda
Faydalı Bileşenlere Sahip
Pelit içerisinde ; gallik, tanenler, gallik asit,
ellagik asit, nişasta ve şeker gibi insan sağlığına faydalı birçok bileşen
bulundurur. Bu bileşenler insan bağışıklık sisteminin güçlenmesinde önemli rol
oynamaktadır.
2. İshal
Önleyici
İçerisinde bulunan minerallerden dolayı ishal
durumunda ishali kesmesi yönünde kullanılır. Kabız yapma özelliği bulunur.
3. Açık
Yaraları Tedavi Eder
Pelit tozunun kanı durdurma özelliği bulunur. Kanamayı
durdurma ve açık yaraların kapanma sürecini hızlandırması özelliği ile orman
hayatında sıkça kullanılan bir doğal ilaçtır.
4. İltihap
Kurutur
Bir diğer özelliği ise iltihap kurutmasıdır. İltihap
kurutucu özelliğe sahip olmasından dolayı iltihaplı boğaz ve göğüs
enfeksiyonlarında doğal ilaç olarak kullanılıyor.
5. Deri
Hastalıklarına İyi Gelir
Mikrobiyal enfeksiyonlardan dolayı ortaya çıkan
arpacık ve egzama gibi hastalıkların tedavisinde pelit kullanılır.
6. Mideye
Faydalı
Pelitin hem meyvesi hem de kabuğu mide
rahatsızlıklarına iyi gelir. Mide yanmaları, gastrit, reflü veya ülser gibi tüm
mide rahatsızlıklarında pelit gönül rahatlığı ile kullanılabilir.
7. Basura
İyi Geliyor
Pelit içerdiği mineral ve vitaminlerden dolayı kan
damarlarının genişlemesinde etkilidir. Bu özelliği ile basur gibi insanın hayat
kalitesini düşüren hastalıklar için oldukça faydalıdır.
8. Bazı
Cinsel Hastalıkların Tedavisinde Etkili
Bel soğukluğu , frengi gibi cinsel yolla bulaşan
hastalıkların tedavisinde pelit meyvesi kullanılır. Doğal bir koruyucu olan
pelit bu tür hastalıkların ilerlemesinde ve diğer kişilere bulaşmasında
önleyici etkisi vardır.
9. Şeker
Hastalığına İyi Gelir
Pelit doğal hali ile tüketildiğinde insanda şekeri
dengeye getirir. Tokluk hissi verirken şekerin de düşmesini engeller. Özellikle
çörek otu ile tüketiminde diyabet hastalarına şifa kaynağı olduğu yapılan
araştırmalarda kanıtlanmıştır.
10. İdrar
Kaçırma Hastalığında Faydalı
Çocuklarda büyük bir sorun olan idrar kaçırma için
pelit çok etkili bir yiyecektir. Belli oranlarda çocuğa verilen pelit idrar
kesesini uyaracağı için çocuğun idrara sıkışması ile uyanması sağlanır. Ayrıca
kesik kesik gelen idrarın da önlenmesini sağlar. İdrar torbasını uyararak
idrarın daha kolay dışarı salımında etkilidir.
Pelitin
Hastalıklarda Kullanımı
Pelitin birçok hastalığa iyi geldiğiniz yukarıda
ayrıntılı bir biçimde açıkladık. Fakat doğru kullanım ile ancak hastalıkların
tedavisinde olumlu sonuç alınabilir. Şimdi sizlere pelit kullanılarak
hazırlanan reçeteleri paylaşacağız. Her hastalık için ayrı doz ve farklı
malzemeler ile hazırlanan bu karışımları kullanmadan önce doktorunuza mutlaka
danışın.
- İshal hastalığında; şiddete göre günde 2 ya da 3 defa 1 gram pelit tozu yutmak ishali önler.
- Mide sorunu yaşayan kişilerde veya mide yanması, gastrit, ülser gibi hastalıklara sahip olan kişilerin bu hastalıklardan kurtulması için pelit kullanması önemlidir. Yaklaşık 15 gram pelitten yapılmış kahve 1 litre suda kaynatılır. İçerisine isteğe göre bal veya pekmez eklenerek günde 2 veya 3 bardak içilmesi faydalıdır.
- Egzama gibi deri hastalıklarının tedavisinde hem pelit meyvesi hem de pelit meyvesinin kabuğu kullanılıyor. Pelit meyveleri ve pelit kabukları istenilen oranda kaynatılır. Bu kaynayan sıvı dinlendirildikten sonra ise banyo suyunu eklenir. Bu su egzama buluna bölgelere sürülerek tedavisi yapılır.
- Dişleri beyazlatması özelliği bulunan pelit tozu; karabiber, kurutulmuş limon kabuğu birlikte kaynatılır. Süzülerek elde edilen posa tuzla yoğrulduktan sonra macun kıvamına getirilir. Hazırlanan macun misvakla dişlere sürülür.
- Pelit tozu kahveye karıştırılarak satışı yapılır. Bu sayede kahvenin faydasına da fayda katmış olur.
- Saç kıran hastalığı tedavisinde; zeytinyağı ile pelit tozu karıştırılarak hastalıklı bölgeye sürülürse kısa sürede saçların çıkması sağlanır.
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder