Anemi
hastalığı vücuttaki demir eksikliğinden meydana gelir. Kansızlık olarak da
bilinmektedir. Fark edilmediği zaman yumuşak bir şekilde gerçekleşir. Ancak
vücuttaki demir eksikliği arttıkça, kansızlık belirtileri de yoğunlaşarak
artacaktır.
Kansızlığın
belirtileri, anemi çeşidine göre değişiklik gösterse de, altında yatan sebebe
göre menstrual problemler, ülser, iç kanama veya kanser gibi çeşitli
hastalıklara sebep olabilmektedir. Ancak belirli semptomlar farkedilebilirdir.
Vücut belirli bir iç direnç ile hastalığı karşılamakta ve karşı koymaktadır.
Başlangıç ve gelişme aşamasındaki anemi tespit edilebilir ve tedavi edilebilme
özelliği göstermektedir.
Genel olarak
kansızlık, kanda bulunan kırmızı kan hücrelerinin eksikliği olarak tanımlanır.
Aynı zamanda doktorlar tarafından bazen kan eksikliği olarak ifade edilir ve bu
sebepten dolayı halk arasında kansızlık ismi ile bilinmektedir. İnsan kanı 2
kısımdan oluşmaktadır. Bunlar, plazma olarak adlandırılan sıvı kısım ve
hücresel kısımdır. Hücrelerde bulunan kısım hücre tipine göre pek çok farklı
isim almaktadır. En önemli kısım ise kırmızı kan hücrelerinin bulunduğu
kısımdır. Kırmızı kan hücrelerinin görevi oksijeni akciğerlerden vücudun diğer
kısımlarına aktarmaktır.
Kırmızı kan
hücreleri bir kısım kompleks ve spesifik adımlardan geçerek üretilir. Üretim
maddesi ise kemik iliğidir. Ek olarak olgunlaşma aşamasındaki tüm adımlar
tamamlandığında kan dolaşımına katılırlar. Hemoglobin molekülü de kırmızı kan
hücrelerinin fonksiyonel bir kısmını oluşturur. Diğer vücut hücrelerinin aksine
kırmızı kan hücrelerinde nükleus bulunmamaktadır.
Kansızlığın Sebepleri Nelerdir?
- Kansızlığın sebeplerinden biri kan kaybıdır. Ağır menstrual kanamadan dolayı veya ciddi yaralanmalardan dolayı meydana gelen kanama anemiye sebep olur.
- Bir diğer sebep ise demir eksikliğinden kaynaklanır. Kemik iliği, kırmızı kan hücresi üretebilmek için demire ihtiyaç duymaktadır. Hemoglobin molekülü oluşumu için demir, büyük bir öneme sahiptir. Yeme alışkanlığından ya da başka bir sebepten dolayı yeterli miktarda demir alınamaması durumunda kansızlık oluşur.
- Kronik sebeplerden dolayı da anemi oluşabilir. Uzun süreli sağlık şartları dolayısı ile kansızlık meydana gelir. Anemi çeşidine göre kanser veya kronik enfeksiyon gibi rahatsızlıklar meydana gelebilir.
- Anemi ayrıca böbrek rahatsızlıkları ile de ilişkilidir. Böbreklerden salgılanan erythropoietin isimli bir hormon, kemik iliğinin kırmızı kan hücresi yapımına yardımcı olur. Böbreklerde yaşanan birtakım sorunlar sonrası bu hormon salgılanamaz ve kırmızı kan hücresi üretiminde azalmalar meydana geleceğinden anemi oluşumu kaçınılmaz bir hal alır.
- Hamilelik sırasında alınan bol miktardaki sıvı kanın seyrelmesini sağlar. Bu duruma vücut tepki olarak kansızlık ile karşılık verir.
- Kırmızı kan hücrelerinin üretilebilmesi için vitamin ve minerallerin yeterli miktarda alınması gerekmektedir. Hemoglobin üretimi için gereken elementler ise folat, demir ve B12 vitaminleridir. Bunların yetersiz olarak alınması durumunda yeterli miktarda kırmızı kan hücresi üretimi olmaz ve bu durumda kansızlık oluşur. Ayrıca alkol tüketimi de vücut için toksin işlevi görür ve kırmızı kan hücrelerinin üretimini yavaşlatır. Bu durum yine aynı şekilde kansızlığa sebep olur.
Kansızlık Belirtileri Nelerdir?
Düşük
seviyedeki kırmızı kan hücrelerinden dolayı yeterli oksijen dokulara
iletilemez. Bu yüzden çok farklı çeşitlere sahip anemi hastalıkları oluşur. Bu
hastalığın altında yatan pek çok etmen vardır. Yumuşak seviyede olanlarına
vücut kendiliğinden adapte olur. Bu tipteki kansızlık çeşidini yenmesi daha
kolay olur. Ancak genel olarak 3 farklı duruma göre kansızlık çeşitleri
incelenmektedir. Bunlar genel anemi belirtileri, ciddi anemi belirtileri ve
kişisel anemi belirtileridir. Yazımızın devamında ayrıntılı bir şekilde
kansızlık belirtilerini inceleyebilirsiniz.
1.Genel Anemi Belirtileri
Genel
semptomlardır çünkü kansızlık hastalığına yakalanıldığında geleneksel olarak
gerçekleşen durumlardır. Her durumda olduğu gibi çeşitli istisnalar olabilir.
Bu belirtiler ise sürekli bir yorgunluk hali, enerji seviyesinde sürekli
azalmalar, zayıflık ve bitkinlik, nefes darlığı yaşanması, sersemlik ve solgun
görünme gibi etmenlerdir.
2.Ciddi Anemi Belirtileri
Genel
durumların haricinde, kırmızı kan hücrelerinin üretiminin durmaya yaklaşması
ile anemi hastalığı ciddi seviyelere ulaşmaktadır. Bu durumda belirtiler de
artarak devam edecektir. Bunlar göğüs ağrısı, kalp krizi, faranjit, baş
dönmesi, baygınlık geçirme veya kalp atış hızında artışa sebep olan
etmenlerdir. Ani şekilde gerçekleşebilir. Bu yüzden derhal bir sağlık
kuruluşundan yardım alınmalıdır.
3.Kişisel Anemi Belirtileri
Bu
belirtileri diğer belirtilerden ayıran en önemli özellik kişinin yaşına,
boyuna, kilosuna, çevresel etmenlere ve diğer değişkenlere göre farklılık
göstermesidir. Bu belirtiler farkedilmeden gerçekleşir ve anlaşılması güçtür.
Çünkü diğer rahatsızlıklar ile karıştırılır. Bu semptomlar kalp atış hızında
artış, düşük kan basıncı, nefes alma hızı artışı, solgun veya soğun bir cilt,
kalp hırıltısı ve dışkı renginin siyaha dönmesi şeklinde gerçekleşir. Kişiden
kişiye değişiklik gösterebilen belirtilerdir.
Ne Zaman Tıbbi Yardım Alınmalıdır?
Anemi
belirtileri, diğer hastalıkların altında yatan etmenlerdendir. Tamamen doktor
gözetiminde hastalık tedavi edilmelidir. Gözetim altında gerekli testler
yapılır. Yukarıda yer alan belirtiler görülmeye başlandığında durumun
ciddiyetine göre yardım alınmalı ve bir sağlık kuruluşuna gidilmelidir.
Özellikle yaşlı kimselerde kalp veya akciğer rahatsızlıkları ile karıştırılan
anemi belirtileri konusunda çok daha dikkatli olunmalıdır.
Kansızlık Teşhisi Nasıl Yapılır?
Tüm kan
sayısını kontrol etmek amacı ile uzman bir doktor tarafından alınan kan ile
kansızlık tespiti kolay bir şekilde yapılmaktadır. Yapılan testlerin
sonuçlarına göre doktor tarafından daha fazla test talebinde bulunulabilir.
Bunun amacı hastalığı kesin olarak teşhis edebilmektir. Ayrıca fiziksel testler
ve tıbbi geçmiş de anemi tespitinde önemli bir rol oynamaktadır. Aile
baskısından dolayı saklanabilen tıbbi geçmiş sonucu anemi teşhisi doğru olarak
yapılmayabilir. Bu da doktorların yanlış yönlenmesine ve sonuç olarak hastanın
yanlış tedavi alarak daha kötü bir duruma girmesine sebep olacaktır. Yapılan
testler şu şekildedir.
- Kan Sayısının Ölçülmesi: Genellikle kansızlığın ciddiyetinin ve tipinin tespit edilmesi için yapılır. Hastadan kan alınarak kırmızı kan hücresi sayısı ve hemoglobin sayısı tespit edilir. Böylece hastalığın ilerleme sürecine göre gerekli tedavi işlemleri başlatılır.
- Dışkı Hemoglobin Testi: Dışkıda kan olup olmamasına bakılarak, midede veya bağırsaklarda kanama durumu kontrol edilir.
- Demir Seviyesi: Kansızlık aslen vücutta gerekli seviyede demir bulunmamasından kaynaklandığı için, vücutta bulunan demir seviyesinin kontrolünün yapılması gerekir. Transferrin ve ferritin gibi vücudun demir depolama kapasiteleri test edilir.
- Yapılan diğer kontroller ise B12 vitamini seviyesi, kurşun seviyesi, hemoglobin elektrofezi, akciğer fonksiyon testi, böbrek fonksiyon testi ve kemik iliği biopsisidir. Tüm bu kontroller ile anemi teşhisi ve seviyesinin kontrolü yapılır.
Kansızlık Tedavisi Nasıl Yapılır?
Kansızlık tedavisi genellikle evde ve ilaç tedavisi
şeklinde gerçekleştirilir. En önemli nokta ise doktor reçetesinin dışındaki
ilaçların kullanılmamasıdır. Yan etkilerden dolayı anemi rahatsızlığı ilerleme
kat eder ve herhangi bir iyileşme gösteremezsiniz. Gerekli ilaçların alınması ile
kansızlık kontrol altında tutulur ve iyileşme süreci gerçekleşir. Örnek olarak
anemi, mide ülserinden kaynaklanıyor ise aspirin ve ibuprofen gibi ilaçların
kullanımından kaçınılmalıdır. Ancak ileri ve ciddi seviyedeki anemi tedavisi
doktor gözetiminde yapılmaktadır. Çünkü bu hastaların hayati riskleri dahi
bulunmaktadır.
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder