Deniz börülcesi, 30 santimetre boyuna kadar uzayabilen
ince, yuvarlak ve etli, çok parçalı saplı sulu meyvelerdir. Yeşil deniz
börülcesi, birbirlerine paralel yükselen 2 ile 6 santimetre uzunluğunda boynuz
benzeri dallara sahiptirler. Küçük aralıklar boyunca, küçük ölçekli yapraklar
bulunur. Deniz börülcesinin hafif olmasının nedeni tuzlu ortamlarda
yetişmesidir. Kıyı boyunca dahi yoğun kümelenmelerde bile dik
dururlar. Deniz börülcesi, hava daha serin hale geldikçe yavaşça kırmızıya
dönüşür, renk değişimi bir sonrakinde hava, aşırı tuzlu hale geldiğinde
gerçekleşecektir. Bitkinin tercih edilen kısımları, alt bölümlerin de
yenebileceği gibi, yeşil tepeler ve dallardır. Deniz börülcesi, gevrek ve
pişirme ile yumuşatılabilen yoğun tuzlu bir tada sahiptir. Deniz börülcesi,
bahar ve yaz aylarında toplanmaktadır.
Deniz börülcesi, akademik çevrede daha yaygın olarak
kendi botanik adı olan Salicornia olarak bilinir. Sulu olan Sea Asparagus,
Pickleweed, Marsh Samphire, Glasswort veya Saltwort olarak da dünyanın
neresinde olduğunuza bağlı olarak farklı isimlerle de bilinir. Salicornia,
deniz mahsulünün şekline ve tadına atıf yapan “tuz boynuzu” anlamına gelir.
Deniz börülcesi, tuzlu topraklarda, kıyı boyunca yaygın olarak bulunur ve hatta
tuzlu suyun ve bataklığın çamurlu kıyılarının iç kısımlarında da yetişir. Deniz
börülcesi, şehirlerde çiftçi pazarlarının popülaritesindeki artış
nedeniyle restoran yemeklerinde de bir yer bulmuştur. Genellikle yeşil deniz
börülcesi veya balmumu börülcesi olarak kullanılır. “Deniz Börülcesi”
teriminin, daha az bilinen fakat besleyici deniz sebzeleri için yapılan bir
pazarlama kampanyasının bir sonucu olduğuna inanılmaktadır. Deniz börülcesi,
bir porsiyonda yaklaşık olarak 20 gram protein içermektedir. Deniz
börülcesi aynı zamanda A vitamini, kalsiyum ve demir için iyi bir kaynaktır.
Deniz börülcesi, daha çok Kuzey ve Güney Amerika,
Avrupa, Güney Afrika ve Güney Asya gibi bölgelerin ılıman kıyı kısımlarında
yetişmektedir. Börülce, genellikle sahil boyunca bulunur, bu nedenle, bir
kıyı kentinde yaşıyorsanız, yaz aylarında çiftçi pazarında görebilirsiniz.
Ayrıca internetten sipariş etmeniz veya bahçenizde büyütmeniz de mümkündür.
Aslında, Hank Shaw’a göre, bahçenizde büyütmeyi tercih edebilirsiniz. Bitki
tatlı topraklarındaki tuzlu tatlarını kaybeder, ancak tuz bataklığında
olduğundan daha büyük ve dolgunlaşır. Deniz börülcesi, hızlı bir şekilde
büyüyen bir tür ve daha yavaş büyüyen bir türe sahiptir. Deniz börülcesinin, S.
fruiticosa, S. europaea, S. bigelovii ve hatta Avrupa’da daha yaygın olabilen
Sarcocornia fruiticosa olmak üzere farklı bir tür adı olan epeyce botanik ismi
vardır. Deniz börülcesinin büyümeye başlamaları genellikle kıyı şeridi boyunca
yağan yağmurlar veya ilkbahar yağmurları ile tetiklenir. Nadir durumlarda,
Birleşik Devletler, Utah’daki Nebraska Rock Creek ve Salt Creek su havzaları ya
da Büyük Tuz Gölü gibi tuzlu alanların iç bölgelerinde bulunabilirler.
Deniz börülcesi tohumları ve meyveleri, çoğunlukla
tatlı su akıntıları ve nehirler aracılığıyla, sonra okyanus akıntılarıyla
sürüklenir ve karaya çıkarlar. Bu deniz börülcesi, dünyanın dört bir
yanındaki tropik kıyılardan ve yağmur ormanlarında yetişen ağaçlardan ve
sarmallardan gelir. Tohum veya meyveleri, Amazon Nehri gibi su kanallarına
düşer, sonra okyanusla beraber sürüklenirler. Tohumda iç hava cebine sahip
oldukları için, deniz börülcesi sıklıkla su yüzeyinde bulunur. Bu hava cebi
genellikle “fıstık” olarak adlandırılan sert börülcelerin sert dış kaplaması
ile sıkışır. Diğer tohumlar yumuşak, püskül bir dış kaplama ile daha az
yoğun olup kendileri sudan daha hafif olabilir.
Deniz börülcesi, özellikle sonbahar
dönemi boyunca normalden daha yüksek gelgitlerden sonra dünyadaki plajlara
sürüklenir. Bir günde bulabileceğiniz börülce miktarı, yılın zamanına, Körfez
Akışı varyasyonlarına, açık havada rüzgar ve sıcaklık değişikliklerine ve
belirli bir yıldaki tropik bitki bolluğuna göre değişir. Florida’da, Eylül ve
Ekim genellikle deniz börülcelerini bulmanın en güzel zamanlarıdır. Gelgitler,
yosun, kayık ağacı, katran, çöp ve oyuncaklarla birlikte sürüklenen tohumların
gerisinde kaldığı için bulunması zor olabilmektedir. Bununla birlikte,
bazen yüksek bir gelgit gürültüyü süpürüp denizin içine çekip, deniz yosunu ve
tohumları başka bir plaja sürükleyecektir. Büyük bir küresel geçiş sisteminde
birbirine bağlı olan okyanus akıntıları, deniz fasulalarını akımdan akıma
taşıyabilir, bu yüzden Jamaika’lı bir tohum Florida’ya, sonra New Jersey’ye,
sonra Atlas Okyanusu boyunca Birleşik Krallık’a gidebilir.
Deniz
Börülcesinin Faydaları Nelerdir?
1.
Antioksidan etkilere sahiptir
Deniz börülcesinde yapılan bilimsel araştırmalar,
bitkinin antioksidan etkilere sahip olduğunu belirtmiştir. Ayrıca deniz
börülcesi sirkesi serbest radikal temizleme ve SOD benzeri aktiviteler
göstermiştir. Ayrıca sirkenin, karaciğer ve kaslarda, yüksek laktat ve ATP
metabolizmasında daha yüksek glikojen birikimi göstermekle birlikte, kas kreatin
kinazı ve laktat dehidrogenaz gibi enzim aktivitelerini arttırırken, amonyak,
laktat ve inorganik asit gibi serum yorgunluğu biyolojik belirteçleri belirgin
şekilde azalttığı gözlenmiştir.
2. Kanseri
önleyici etkilere sahiptir
Botanik kaynaklardan açıklanan araştırma sonuçlarına
göre, deniz börülcesinin anti kanser etkiler gösterdiği bilinmektedir. Deneyde,
saflaştırılmış börülce polisakkaritleri, inkübe edildiğinde insan kolon kanseri
hücrelerinin ölümünü sağlamıştır. Aynı zamanda deniz börülcesi ile akciğer ve
karaciğerdeki kanser hücrelerinin de aktivasyonunun azaltıldığı belirtilmiştir.
3. Yağ
yakımını hızlandırır
Deniz börülcesi, yağ asidi sentezinin ve gliserolün
bastırılması yoluyla yağ azaltıcı etkiye katkı sağlamıştır. Bunlara ek olarak
vücuttaki bazı bileşenleri bloke ederek yağ birikimini önlemiştir. Deniz
börülcesi ile yapılan başka bir araştırmaya göre yağ sentez genlerini manipüle
ederek vücut ağırlığını azaltabileceğini ortaya koymuştur. 50 g / kg dozunda
kullanıldığında yağ miktarını azalttığı gözlenmiştir.
4.
Antibakteriyel etki gösterir
Deniz börülcesinin özütü kullanılarak yapılan
araştırmalar sonucu, vücuttaki enzimlerle antibakteriyel aktiviteler
göstermiştir. Bir başka çalışmada ise antimiktobiyal etki göstermiştir.
5. Diyabete
iyi gelir
Mevcut antidiyabetik ilaçların yan etkilere yol
açmasından dolayı daha güvenli seçenekler aranmıştır. Bilim adamlarının yaptığı
araştırmalar sonucunda, deniz börülcesinin toz halinin kullanılmasının ardından
diyabete sahip canlılar üzerinde olumlu etkiler gözlenmiştir. Tek başına ya da
egzersizle önerildiğinde karaciğer ve kasta bulunan yüksek glikojen
konsantrasyonu bu bulguyu aynı zamanda doğrulamıştır.
6.
Karaciğere iyi gelir
Karaciğer, vücudun doğru işlevselliği için hayati bir
bezdir. Çoğu analjezik, karaciğer dokuları ve fonksiyonları üzerinde olumsuz
etkiye neden olur. Deniz börülcesinin içinde bulunduğu Kore bitkisel
içeceğinin etkilerini değerlendirmek için yapılan çalışmada, 500 mg / kg
dozunda kullanıldığında karaciğer üzerinde koruyucu etkiler
oluşturmuştur. Çoklu bitki iksiri ‘taemyeongcheong’, asetaminofen-stresli
farelere uygulandı. 500 mg / kg dozunda içki farelerde karaciğer üzerinde
koruyucu etkiler oluşturmuştur. Alanin aminotransferaz (ALT), aspartat
aminotransferaz (AST), alkalin fosfataz (ALP) ve laktat dehidrogenaz (LDH) gibi
oksidatif enzimler seviyesinde katalaz, süperoksit dismutaz, glutatyon
peroksidaz, ve glutatyonda düşüş gözlenmiştir.
7.
Bağışıklık sisteminin gelişmesine yardımcı olur
Deniz börülcesindeki polisakaritler, bağışıklık
sisteminin güçlendiğine yönelik kanıtlar göstermiştir. Bu bağlamda, bazı ilgili
çalışmalar da yapılmıştır.
Deniz
Börülcesi Nasıl Tüketilir?
Deniz börülcesi çiğ veya hafifçe haşlanmış bir şekilde
servis edilebilmektedir. Deniz börülcesi, yeşil salatalara veya makarna
salatalarına çiğ eklenebilir. Deniz börülcesi, deniz ürünlerinin aromasını ve
tadını zenginleştirmektir. Karides kızartmalarına deniz börülcesi eklenip veya
basit bir garnitür için hafifçe sarımsak ve limonla sotelenip servis
edilebilmektedir. Hafifçe beyazlatılmış deniz börülcesi, tuzlu tadını koruması
için turşu yapılabilmektedir. Deniz börülcesinin bu tuzlu turşusu, balık ve
yengeçle veya füme somon lox ile eşleştirilmektedir. Deniz börülcesi iki
haftaya kadar buzdolabında tutulabilmektedir. Beyazlatılmış börülce,
dondurulabilir ve bir aya kadar muhafaza edilebilir.
Deniz börülcesi, garnitür olarak yaz salatalarında oldukça fazla
kullanılmaktadır. Ayrıca bir sandviçe ekleyebilir veya kuşkonmaz, yeşil fasulye
gibi ürünlerin yanında kullanabilirsiniz. Fakat tuzu azalttığınızdan emin
olun. Bu tuzluluk doğal olarak deniz ürünleri ile de artmaktadır, bu nedenle
börülcenin yanında balık veya kabuklu deniz hayvanlarını pişirmek
denenmektedir.
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder