Deniz Üzümü
Efedra Nedir?
Efedra, “ephedra” olarak bilinen maddenin türetildiği
bitkinin bilimsel adıdır. Dünyada yaygın olarak bilinen, belki de en ünlüsü
Çin’deki “ma huang” olarak bilinen bu tıbbi ekstrakt 2000 yılı aşkın bir
süredir kullanılmaktadır. Son zamanlarda kilo kaybı ve vücut geliştirme gibi
alanlarda yüksek potansiyeli nedeniyle bir kez daha popülarite kazanmıştır,
ancak efedra’nın, genel sağlık durumunu artırmak isteyen herkes için değerli
bir varlık olduğuna dair birçok tıbbi başvuru bulunmaktadır.
Efedra, Çin geleneksel tıbbının en eski ve bilinen en
iyi ilaçlarından biridir. M.S. 100 yılı civarında yazılan Çin tıbbının en eski
klasiklerinden biri olan “Shen Nong Ben Cao Jing”de bahsedilmektedir. Efedra,
terlemeye neden olan astım, soğuk algınlığı ve grip belirtilerini tedavi etmek
için kullanılmış ve bugün hala günümüzde kullanılmaktadır. Efedra ve
dolayısıyla efedrin üzerine yapılan en eski bilimsel çalışma, Japon organik
kimyager ve farmakolog Nagayoshi Nagai’ye (1844 – 1929), ardından meslektaşı
Kinnosuke Miura’ya (1864 – 1950) aittir.
Efedranın diğer ortak isimleri; Ma huang,
ekstremitenin çayı, deniz efedrinleri, çöl çayları, sarı at, sarı gergin, eklem
köknar, kavak çay, mormon çayı, popotillo ve deniz üzümüdür. Dünya genelindeki
habitatı ise: Kuzey Çin, Moğolistan, Hindistan, Güneybatı Amerika, Türkiye,
Irak ve İran ve Güney Amerika’nın batısıdır. Türkiye’de İstanbul, Bilecik,
Bursa, İçel, İzmir, Konya, Kahramanmaraş ve Sakarya çevrelerinde bulunmaktadır.
Efedranın bitki tanımı ise; kırmızı, zehirli konileri üreten, 30-50 cm
yüksekliğinde küçük bir çalı olarak yetişen, kserofitik, eklemli, kabuk az
bitki şeklindedir. Efedra türleri dağlık alanlarda veya kumlu çöllerde en iyi
gelişir. Coğrafi olarak, yıllık yağış miktarı 20 cm veya daha düşük olan, sıcak
ve yarı kurak sıcaklık bölgelerinde bulunan ülkeler, efedranın kolayca
yetiştirilebildiği yerlerdir. Efedranın, zor ama esnek sapları,
bitkinin ana fotosentetik organlarının olduğu yerdir. Bitki ağırlıkça% 0.5-2.5
toplam alkaloid içerir, bunlardan% 30 ila 90 efedrin oluşur. Bitkinin yaprakları,
pullu bir doku ile karşı karşıya durur, ilk oluştuklarında kısaca işlev gören
zıt yapraklar ortaya çıkar. Üç Asya türünün kurutulmuş yeşil sapları (Ephedra
sinica, E. intermedia, E. equisetina) tıbbi olarak kullanılmaktadır. Çölde çay
ya da Mormon çayı olarak da adlandırılan, efedranın Kuzey Amerika türünün, Asya
türü ile aynı aktif içerikleri içermediği görülmektedir.
Efedra, geleneksel Çin tıbbında astım, saman nezlesi,
burun ve akciğer tıkanıklığı, göğüs sızdırmazlığı, kronik obstrüktif akciğer
hastalığı ve ateş ve aşırı terleme (anhidroz) hastaları için bitkisel bir
tedavi olarak kullanılır. Efedra bir performans arttırıcı olarak kullanılır.
Oksijen ve besin arzının artmasıyla enerji ve dayanıklılık için kaslara kan
dolaşımını arttırmaktadır. Efedra’nın etkileri hazırlanma yöntemiyle
değiştirilir; otu öğütmek en yaygın yöntemdir, ancak 2 saat boyunca kaynatmak
efedrin alkaloitlerin en yüksek seviyesini üretir.
Bitki, temel metabolizma üzerine akut termojenik ve
lipolitik etkileri nedeniyle bitkisel kilo verme ürünlerinde kullanılır.
Termojenezi uyarabilme kabiliyetinde etkin olduğu kanıtlanmıştır. Psödoefedrin
kullanımı, dekonjestanlarda ve vazokonstriktif etki nedeniyle bitkisel soğuk
tedavilerde sık görülür. Efedra, cildin yüzeyine yakın kan damarlarına sıkılaştırıcı
etki yapar ve akciğerlerdeki küçük hava yollarını (bronşiolleri) büyütür.
Efedra, bir sağlık uzmanının rehberliğinde uygulanmalıdır. Daha dengeli bir
şekli olan efedra, standart özler, tentürler ve katı formülasyonlarda
bulunur. Efedra’nın her dozu bir bardak su ile alınmalıdır. Efedra,
yiyecekle birlikte alındığında en iyi bir biçimde tolere edilir.
Deniz Üzümü
Efedranın Faydaları Nelerdir?
Efedra uyarıcı ve termojenik özellikleri ile bilinir.
Efedra tüketen kişinin sinir sistemi etkilenir. Bu, kişiye bir artış
sağlayan epinefrin üretimiyle sonuçlanır. Efedra ayrıca vücuttaki metabolik
süreçleri hızlandırır ve efedranın tüketilmesinden sonra vücutta oluşan ısı ile
hissedilebilir. Efedradaki efedrin ve psödoefedrin içeriği, kan damarlarının
daralması nedeniyle kan basıncını artırır. Aynı zamanda bronş borularını
genişleterek nefes alma kapasitesini arttırır. Antik çağlarda bu otun kökleri,
soğuktan etkilenen kişileri tedavi etmek için yerli Amerikalılar tarafından
hazırlanmıştır. Doğal efedra’nın, kökleri birkaç saat kadar kaynatıldığından
daha az etkili olduğuna inanılıyor. Bunun nedeni, alkaloidlerin, efedrin ve
psödoefedrin konsantrasyonunun en üst düzeyde olmasıdır.
1. Enerji
verir
Efedranın popüler kültürde temel kullanımı bir enerji
verici gibi kullanılsa da bu ad biraz aldatıcı olabilir. Efedra ve etken
efedrin, kalbi uyarır ve kan akışını arttırır; vücuda enerji verir ve kasları
kan ve oksijenle taze tutar. Ancak bu aynı zamanda tehlikeli olabilir, çünkü
bir kişi zaten bazı kalp rahatsızlıkları çekiyorsa kalbe gerginlik getirir.
2. Kilo
kaybı sağlar
Efedra’nın popülaritesindeki büyük yükseliş, kilo
verme ve zayıflama üzerindeki etkileri ile ilgilidir. İnsanlar kilo vermek için
hızlı bir yol ararken, efedra benzersiz bir çözüm sunmaktadır. Yağ yakmayı
arttıran metabolizmayı uyarır. Bazı insanlar efedra’yı herhangi bir fiziksel
bileşen olmadan kullanırlar; bu da vücudun sistemine fazla baskı uygular.
Ancak, tartışmalara rağmen, efedranın popülaritesi bazı ülkelerde
azalmadı.
3. Yorulmayı
önler
Eğer kronik yorgunluk yaşarsanız veya ertesi gün
yorgunluğa neden olan uykusuzluğun yaşandığı durumda efedra takviyesi, enerji
düzeyinizi geçici olarak yükseltmeye ve yorgunluğun azaltılmasına yardımcı
olabilir. Bu, yalnızca günlük olarak bir fincan kahve şeklinde değil, küçük
miktarlarda kullanılmalıdır.
4. Sinir
sistemine iyi gelir
Efedra’yı artmış sinir sistemi ile ilişkilendiren bazı
çalışmalar olmuştur. Bunun nedeni, beynin ve diğer önemli organların kan
akışının artması, sinirsel işlemenin optimize edilmesi ve beynin “yeniden şarj”
olmasıdır. Bunun sinir sistemi üzerindeki faydaları diğer potansiyel
tehlikelere karşı dengelenmelidir ve yine düzenli olarak tüketilen bir ek
olmamalıdır.
5.
Bağışıklık sistemini güçlendirir
Efedra’ya, bağışıklık sistemi için etkili bir
güçlendirici yapacak belirli steroidal özellikler vardır. Sürekli bir koruyucu
tıp olarak kullanılmamasına rağmen, bazı çalışmalar sonucunda, hastalığın
başlangıç aşamasında efedra almanın, hastalığı önlemeye veya iyileşme süresini
hızlandırmaya yardımcı olabileceği tespit edilmiştir.
6. Solunum
sağlığını artırır
Efedra, özellikle solunum yollarında mukoza zarlarının
iltihaplanmasını azaltmaya yardımcı olabilir ve bu da astım ataklarını ve
hırıltılı solunumu önlemede oldukça etkilidir. Efedra, havanın ciğerlere net
bir şekilde geçmesine izin vererek, milyonlarca insanı etkileyen bu yaygın
solunum koşullarını hafifletebilir.
7. Tansiyonu
düzenler
Her ne kadar çoğu insan kan basıncını düşürmekten
endişe ediyorlarsa da, kendi tarzında tehlikeli olabilecek hipotansiyona maruz
kalanlar bulunmaktadır. Bitkisel ilaç rejimine efedra ekleyerek kalp
sağlığınızı ve tansiyonunuzu başarıyla artırabilirsiniz. Kardiyovasküler
düzenlilik kadar önemli bir şeyi etkilemek için bir bitkisel ilaç kullanmadan
önce daima bir tıp uzmanıyla konuşmalısınız.
Efedra Nasıl
Tüketilir?
Efedra bitkisini demlemek suretiyle çay olarak
tüketilebilirsiniz, ancak bu bitkiyi en çok tüketmenin yolu hap takviyesidir.
Bununla birlikte, olası “ilaç benzeri” etkilerinden ötürü, birçok ülkede
yasaklanmıştır ve pek çok profesyonel sporda kullanılmasına izin
verilmemektedir. Eğer füme edilirse, bu bitki halüsinojenik veya narkotik
etkilere sahip olabilir, ancak bu da oldukça tehlikeli olabilir. Oturduğunuz
ülkeye veya mesleğe bağlı olarak, efedra veya efedrin kullanmakta veya
edinmeniz konusunda dikkatli olmanız gerekir.
Efedra
Hakkında Dikkat Edilmesi Gerekenler
Efedra kullanımı hakkında çok fazla tartışmalar
bulunmaktadır. Durum incelemenizi yapmak ve ardından bir tıp uzmanıyla samimi
bir şekilde konuşmak iyi bir çözüm olacaktır. Bazı uygulamalarda uygun olurken,
başka uygulamalar için uygun değildir. Yan etkiler oldukça ciddi
olabileceğinden, kendiniz için bu kararı vermeye kalkışmayın. Efedra için
olumsuz tepkiler arasında baş ağrısı, sinirlilik, kusma, kalp krizi ve hatta
aşırı durumlarda ölüm vardır.
Nöronal hücrelerin yüksek duyarlılığı nedeniyle, Gıda ve İlaç İdaresi
(FDA), efedra dozajının, her porsiyon başına 8 mg’ı geçmemesi gerektiğini;
her 6 saatten daha sık olmamasını ve günlük 24 mg’ı aşmamasını tavsiye
etmektedir. Doz aşımından kaçınmak için efedra alırken çok dikkatli
olunmalıdır; farklı efedra formülasyonları kullanılmamalıdır. Efedra, kalp, kan
dolaşımı ve merkezi sinir sistemini etkileyen bir uyarıcıdır. Düzensiz
kalp atışı, yüksek tansiyon, felç, nöbetler, ciddi zihinsel rahatsızlıklar veya
kalp krizi efedranın yanlış kullanımı sonucunda ölüme yol açabilir. Doktorunuza
veya dişçinize ameliyat olmadan önce efedra kullandığınızı mutlaka söyleyin.
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder