bulgurun faydaları

Bulgur, bir tahıl türüdür ve kabuksuz bir tahıl ürünü olan buğdaydan üretilir. Bulgur genellikle kuru ya da yarı kaynatılmış şekilde tüketilmektedir. Çok az bir kısmı ise kepekli bulgur şeklinde tüketilmektedir. Ana çıkış noktası Türkiye’de iç Anadolu bölgesi olan bulgur, geleneksel olarak, Ermenistan, önceki zamanlarda Asur, Suriye, İsrail, Filistin, Lübnan, Orta Doğu ve Akdeniz bölgelerinde tüketilmektedir.

Bulgur, pilavı yapılarak, çorbalarda ve dolması yapılarak çeşitli şekillerde yemeklerde kullanılmaktadır. Çiğ köfte, içli köfte, kısır, tarhana çorbası, ezogelin çorbası gibi yiyeceklerin ana maddesini oluşturan bulgur, üzerine nar ekşisi eklendiği zaman daha hoş bir tada sahip olabilmektedir.

Tam tahıl olan bulgur, lif, karbonhidrat ve protein bakımından zengindir. Az miktarda yağ ve kalori içeren bulgur, vitamin _B6 ve demir bakımından oldukça zengindir.

Bulgurun Sağlığa Faydaları Nelerdir?

Doğal bir tam tahıl ürünü olan bulgur, iltihaplı hastalıkları önleyici ve tedavi edici özelliklere sahiptir. Bulgur aynı zamanda, safrakesesi taşı oluşumu riskini düşürmeye yardımcı olmaktadır. Kemoprotektif etkisi olan bulgur, kanser riskini düşürmeye yardımcı olmaktadır. Bulgur; diyabet 2 riskini azaltır, metabolik sendromlar riskini azaltır, kabızlığı azaltır, sindirim sistemini temizlemeye yardımcı olur, tansiyonu düzenler, kilo vermeyi kolaylaştırır, çocuklarda görülen astım ile mücadele eder.

1.Anti-İltihap

Bulgur tüketmek, kronik iltihap oluşumunu hafifletmeye yardımcı olmaktadır. Dolayısı ile, bulgur içeriğinde bulunan bazı maddelerin yardımı ile, iltihapların sebep olduğu hastalıklara karşı vücudun direncini artırır.

Düzenli olarak tüketilen bulgur, hem kadınlarda hem de erkeklerde, vücut için gerekli olan betain maddesinin vücuda kazandırılmasını sağlamaktadır. Betain maddesi ise, iltihaplar ile mücadelede önemli bir faktördür.

2.Safrakesesi Taşı

Safrakesesi taşı, safrakesesinde küçük parçalar halinde katı maddelerin birikmesinden kaynaklanan bir hastalıktır. Bu küçük taşlar, zamanla safra içerisinde birikerek, kolestrol seviyesinin dengesini bozabilmektedir. Safrakesesi taşları iki farklı şekillerde gelişebilmektedir. Bunlar, pigment taşları ve kolestrol taşları şeklinde iki gruba ayrılmıştır.

Pigment safrakesesi taşları, küçük ve koyu renkli, bilirubin adı verilen bir madde tarafından meydana gelip, sarı-turuncu renklidir ve hemoglabin kan hücrelerinin çalışmasını engelleyip bozmaktadır.

Kolestrol safrakesesi taşları ise, genellikle sarı renklidir ve safrakesesi taşlarının yaklaşık %90 oranını bu taşlar oluşturmaktadır.

Bulgur ise, hem pigment hem de kolestrol safrakesesi taşlarının oluşması ve gelişmesi riskini azaltmaktadır. Tam buğday unlarında bulunan çözünmez özellikteki lifler, ince bağırsaklarda hızlı bir şekilde hareket eder ve safranın daha düşük miktarda salgı üretmesine yardımcı olur. Bulgur, kandaki insulin dengesini korur ve kandaki trigliserid seviyesini düşürür. Bulgur, kan içinde bulunan ve sağlığa zararlı olan yağların etkilerini azaltır. Ayrıca bulgur yüksek lif içeriği yardımı ile, divertikül hastalıkların semptomlarını azaltır. Divertikül hastalıkların etki alanı ise en başta kolon bölgesidir. Bu durumda kolon sağlığı için bulgur tüketmek önemli olacaktır.

3.Meme Kanseri

Bulgurun yapısında bol miktarda bulunan lif, kanser ile mücadelede çok önemlidir. Klinik olarak yapılan bazı araştırmalara göre, yüksek lif içeriği ile bulgur, menopoz öncesi kadınlarda meme kanser riskini düşürmektedir. Buna göre,günlük bir kase bulgur, vücudunuzun ihtiyacı olan, lif ihtiyacını karşılayacak iyi bir kaynaktır.

Tümör oluşumu ile ilerleyen bir kanser türü olan meme kanseri, kanserli hücrelerin vücut içinde kontrolsüz bir şekilde çoğalması ile ilerlemektedir. Yüksek lif içeriği ile bulgur, kanserli hücrelerin oluşumunu engeller ve meme kanseri riskini düşürür.

4.Diyabet 2

Bulgurun yapısında bol miktarda bulunan magnezyum minerali, vücudumuzda ko-faktör olarak görev yapmaktadır. 300 den fazla enzimin üretilmesi için önemli olan ko-faktör, vücudumuzda kullanılan glukoz ve insülün üretiminin mekanizmasını düzenlemeye yardımcı olmaktadır. Diğer tam tahıl besin kaynaklarında olduğu gibi, bulgur da diyabet 2 hastalığı riskini düşürmeye yardımcı olmaktadır. Düşük glisemik bileşime sahip olan bulgur, diyabetin kontrol edilmesine büyük oranda yardımcı olmaktadır.

Kan şekerini düzenlemeye yardımcı olan bulgur, özellikle diyabet hastaları için önemli bir besin kaynağı durumundadır.

5.Metabolik Sendromlar

Karbonhidrat alımı denilince hepimizin aklına kilo yapıcı besinler gelmektedir. Ama aslında vücudumuzun karbonhidratlara da ihtiyacı olmaktadır. Pirinç, beyaz un ya da beyaz un ile yapılmış yiyecekler bunların hepsi, işlenmiş karbonhidrat içerdiği için hem kilo alımına sebep olabilir hem de kardiovaskuler hastalıklara ve diyabet 2 gibi hastalıklara sebep olabilmektedir. Bu gibi işlenmiş karbonhidratlar, metabolik faaliyetleri de olumsuz yönde etkilemektedir. Fakat, tam tahıl ürünü olan bulgur, vücudu metabolik sendromlardan korumaya yardımcı olmaktadır. Bulgur, obezite, yüksek tansiyon, yüksek trigliserid seviyesi, insülin seviyesinin düşmesi ya da yükselmesi gibi metabolik kökenli rahatsızlıkların önüne geçmektedir.

6.Sindirim Sistemi

Bulgur, sindirim sistemine yerleşmiş olan toksinleri vücuttan uzaklaştırır ve zararlı maddelerin üretilmesini engeller. Bağırsak hareketlerini düzenleyen bulgur, bağırsak ve diğer sindirim sistemi organlarını yumuşatır. Kepekli bulgur, kabızlığı hafifletir ve basur oluşumu riskini düşürür. Zengin bir lif kaynağı olan bulgur, bulantı, karın ağrısı, şişkinlik ve gaz oluşumu semptomlarını azaltmaya yardımcı olmaktadır.

7.Tansiyon

Bulgurun sağlık açısından en etkili özelliklerinden biri de, yüksek tansiyonu yani hipertansiyonu kontrol etmesidir. Hipertansiyon, kalp krizi riskini tetikleyen ciddi bir rahatsızlıktır. Hipertansiyonun vücuda olan diğer zararları ise, felç, kardiovaskuler hastalıklar, kalp yetmezliği, böbrek yetmezliği ve diğer bazı ciddi hastalıklara yol açmasıdır.

Hipertansiyonun yaygın olarak belirtileri ise; bulantı, baş ağrısı, kusma, şaşkınlık, görme işlevlerinde bozulmalar ve burun kanaması şeklindedir. Tam tahıl ürünleri, örneğin bulgur gibi, hipertansiyonun bu saydığımız semptomlarının etkisini azaltmaktadır.

Bulgur, sistolik kan basıncını düşürür, kalp atışlarını düzenler, arterleri ve kalp sağlığını korur.

8.Kilo

Sağlıklı bir diyet ve kilo verme süreci için bulgur, ideal bir besin kaynağı olacaktır. Sağlığa çok faydalı etkileri olan bulgur, yüksek oranda lif ve protein içeriği sayesinde etkin bir şekilde tok tutan bir besin kaynağıdır. 1/3 kase pişmiş bulgur, 2.7 gram lif, 5.2 gram protein içermektedir. Sağlıklı bir şekilde kilo vermek istiyorsanız, zengin bir lif kaynağı olan bulguru rahatlıkla tüketebilirsiniz.

9.Çocuklarda Gelişen Astım

Astım, dünya genelinde, çocuklar arasında yaygın şekilde gözlenen bir solunum hastalığıdır. Yapılan araştırmalar gösteriyor ki, çocuklarda, bulgur tüketilerek vücuda alınan tam buğdaylar, astım riskini yaklaşık %50 oranında azaltmaktadır. Bulgurun yapısında bulunan antioksidanlar, özellikle C vitamini ve E vitamini gibi, solunum sistemini korumaya yardımcıdır. Bulgur, yapısında bulunan C vitamini ve E vitamini sayesinde, hırıltılı solunumu ve solunum yolundaki daralmaları azaltmaya ve önlemeye yardımcı olmaktadır. Bulgur aynı zamanda, bronşitli astıma yakalanma olasılığını önemli miktarda düşürmektedir.

10.Sinir Hücreleri ve Beyin

Bulgur, çok iyi bir manganez kaynağıdır. Manganez, kemik ve bazı iç organların içinde eser miktarda bulunmaktadır. Özellikle beyin faaliyetleri ve sinir hücrelerinin işlevlerinde etkili olan manganez, kanın pıhtılaşması için gerekli olan materyalin üretilmesine de yardımcı olmaktadır.

Bir kase pişmiş bulgur tüketildiğinde, 58.24 mg ya da %14.6 oranında magnezyum yani vücut için gerekli olan ve kalsiyum seviyesini düzenleyen magnezyum alınmış olunur.

Aslında bulgur sadece senir hücreleri ve beyin sağlığı açısından değil, büsbütün vücut sağlığı için ideal bir besin kaynağıdır.

11.Vejeteryan Protein Kaynağı

Bulgur, çok iyi bir vejeteryan protein kaynağıdır. Aslında, bir kase pişmiş bulgur, yaklaşık 6 gram protein içermektedir. Kilo problemi olan ve sağlıklı bir diyet programına girmek isteyenler için çok faydalı bir seçim olan bulgur, yüksek protein içeriği ile, özellikle vejeteryanlar için, sağlıklı bir seçim olacaktır. Çünkü bulgurun yapısında, hiç yağ yoktur ve bol miktarda lif ile protein vardır.

Fazla Bulgur Tüketmenin Bir Zararı Var Mıdır?

Maalesef bazı insanların bünyeleri, tam tahıllara karşı aşırı derecede hassastır. Bu gibi insanlar, tam tahıl ürünü tükettikleri zaman, bazen ciddi boyutlara ulaşabilen bir takım sağlık problemleri ile karşılaşmaktadırlar. Üstelik yaşadıkları bu sağlık sorunları fiziksel olabileceği gibi, zihinsel de olabilmektedir.

Gluten adı ile bilinen bir protein türü, tam tahıllar içerisinde (buğday, arpa ve çavdar) bol miktarda bulunmaktadır. Gluten, bir çok insanda her hangi bir yan etki göstermemektedir. Fakat, eğer, bulgur tüketiminden sonra, bir şişkinlik, karın ağrısı, ishal ve kusma durumu yaşıyorsanız, yüksek gluten seviyesine bağlı olarak gelişen çölyak hastalığına sahipsiniz demektir.

Bulgur, yüksek oranda lif ve karbonhidrat içeren bir besin kaynağı olduğu için, çok fazla tüketilmesi durumunda, şişkinlik ve gaz yapacaktır.

Besin Değerleri

182 gram bulgur (yaklaşık 1 kase) için besin değerleri şu şekildedir;

• Kalori: 151
• Toplam yağ: 0.4 g / % 1
• Kolestrol: 0 mg / % 0
• Sodyum: 9 mg / % 0
• Potasyum: 123.76 mg / % 4
• Karbonhidrat: 33.8 g / % 11
• Lif: 8.2 g / % 33
• Şeker:  0.2 g
• Protein: 5.6 g
• Vitamin A: % 0
• Vitamin C: % 0
• Kalsiyum: % 2

Demir: % 100