Aslında her türlü dişi balığın yumurtasına havyar adı verilmektedir. Fakat
bazı balık türlerinin yapısı havyar için özellikle değerlidir. En kaliteli ve
lezzetli havyarlar, Hazar Denizi’nde yaşayan dişi mersin balığının ve yine bir
mersin balığı türü olan dişi çiroz balığının yumurtasından üretilmektedir. Hem
mersin balığı hem de çiroz balığı canlı bir şekilde avlandıktan sonra,
karınları yarılarak yumurtaları alınmakta ve daha sonra yarılan karnı dikilerek
tekrar suya bırakılmaktadır. Böylelikle bir balıktan 3-4 defa havyar elde
edilebilmektedir. Dişi mersin balıkları yakalandıkları ve korktukları anda
vücutları ekşi bir kimyasal salgılamaktadır. Bu kimyasal ise yumurtalarının
bozulmasına neden olmaktadır. Bundan dolayı balığın avlanması da özel bir hassasiyet
gerektirmektedir. Havyarın bu denli pahalı bir yiyecek olmasının bir nedeni de
budur.
Genellikle beyaz ve kırmızı şeklinde iki tür havyar bilinmektedir. Bunlardan
siyah olan havyarın en iyisi ve en pahalısı Beluga havyarıdır ve dişi mersin
balığının yumurtalarından elde edilmektedir. Beluga’dan sonra en değerli havyar
çeşidi ise Kaluga’dır. Kaluga havyarı, Rusya ile Çin arasında yer alan Armur
Nehri’ndeki balıktan elde edilmektedir. Diğer bir havyar türü olan kırmızı
havyar ise, somon balığının yumurtalarından elde edilmektedir ve siyah havyar
kadar değerli değildir. Dünya genelinde en iyi havyarlar Rusya ve İran’da
bulunmaktadır. Ayrıca, en iyi ve lezzetli havyar için kış mevsimini beklemek
gerekmektedir.
Çok çabuk ve kolay bir şekilde bozulan bir yiyecek türü olan havyar,
herhangi bir balığın yumurtasından yapılmaktadır. Bundan dolayı havyarın,
tüketilene kadar buzlukta saklanması en doğrusudur. Ayrıca pastörize havyarlar
da üretilmektedir ve bu şekildeki havyarın daha farklı bir dokusu vardır. Yani
pastörize havyarın yapısı normal havyara göre bozulmaya daha az yatkındır ve
açılmadan önce soğutma işlemine ihtiyacı olamayabilir. Bir de preslenmiş havyar
vardır. Preslenmiş havyar hasarlı ya da kırılmış yumurtalardan oluşmaktadır ve
birkaç farklı balık yumurtalarından oluşmaktadır. Bu havyar üretim şeklinde,
havyar özel bir usul ile işlenmekte, tuzlanmakta ve preslenmektedir.
Havyarın Faydaları
Vitaminler ve mineraller bakımından oldukça zengin olan havyar, bağışıklık
sisteminin güçlenmesi açısından çok önemlidir. Ayrıca havyar, cilt sağlığı ve
güzelliği açısından da faydalıdır ve açık yaraların iyileşmesinde önemli bir
rol oynamaktadır. B-12 vitamini bakımından zengin olan havyar bu sayede beyin
sağlığını da desteklemektedir. Buna göre havyarın faydaları aşağıda verildiği
şekildedir;
1.Vitamin Deposu
Havyarın içeriğinde bulunan A vitamini, C vitamini ve E vitamini gibi
bileşenler bağışıklık sistemi için önemli besin bileşenleridir. A vitamini tüm
hücrelerin büyüme işlevlerinin gerçekleştirilmesinde görev almaktadır. E
vitamini ise hücre üretilmesinde ve antikor yapılandırılmasında rol oynadığı
için önemlidir. Ayrıca E vitamini, hücre zarındaki bozulmayı önlemektedir ve
hücrelerin virüslere karşı savunmasız kalmasını engellemektedir. Yetişkin bir
insanın günlük A vitamini ihtiyacı 670 mikrogram ile 900 mikrogram arasındadır
ve günlük E vitamini ihtiyacı ise 15 miligram’dır. Yaklaşık 28 gram havyar yani
yaklaşık olarak 1 çorba kaşığı havyar, 77 mikrogram A vitamini içermektedir ve
yaklaşık olarak da yarım miligram E vitamini içermektedir.
2.Mineral Deposu
Bağışıklık sistemi için oldukça önemli olan ve çok iyi bir destekleyici olan
çinko minerali, genellikle öksürük şuruplarının içerisine eklenmektedir ve
soğuk algınlığına da iyi gelmektedir. Çinko, ihtiyaç duyulduğunda vücutta daha
fazla miktarda beyaz kan hücresi üretilmesini sağlamaktadır. Aynı zamanda
çinko, vücutta “kötü mikrop” tespit edildiğinde onların imha edilmesi için gerekli
olan antikor üretimini desteklemektedir. Yaklaşık 28 gram siyah havyar, günlük
15 miligramlık çinko ihtiyacının ortalama 0,27 miligram kadarını
karşılamaktadır. Havyar dışında, tahıllar ve et ürünlerinde de çinko ihtiyacı
karşılanabilmektedir. Fakat günlük 75 miligramdan fazla çinko tüketmek,
bağışıklık sisteminin aleyhine olacaktır. Bundan dolayı fazlasından kaçınmak en
sağlıklısıdır. 28 gramlık siyah havyar aynı zamanda, yaklaşık olarak 18,6
mikrogram selenyum ve 3,7 miligram demir içermektedir. Hem selenyum hem de
demir minerali ise, kan hücresi üretimini desteklemekte ve virüsler ile
bakterilere karşı mücadeleyi sağlamaktadır.
3.Temel Yağlar Bakımından Zengindir
İyi yağlar olarak adlandırılan omega-3 yağ asitleri, bağışıklık sisteminin
güçlenmesi bakımından faydalıdır. Omega-3 yağ asitleri, eikozanoidler adı
verilen bir grup kimyasalın üretiminde görev almaktadır. Eikozanoidler ise,
bağışıklık sisteminin uyarılması sırasında, hücrelerin iletişimini
sağlamaktadırlar. Ayrıca özellikle de siyah havyar, günlük temel yağ ihtiyacı
olan 1500 miligramlık değerin yaklaşık 1000 miligramını içermektedir.
4.Cilt Sağlığı ve Güzelliği
Bir balık yumurtası olan havyarın en önemli faydalı etkisi, cilt yenileyici
özelliğinin olmasıdır. Özellikle de ciltte yaşlanma belirtileri ortaya çıkmış
ise, belli aralıklar ile havyar tüketilmesi faydalı sonuçlar vermektedir. Hatta
bazı kozmetik ürünleri de, güzellik uzmanlarının tavsiyeleri doğrultusunda
havyar özlü kremler üretmeye başlamışlardır. Havyar hem yüz bölgesinde hem de
vücudun diğer bölgelerinde gelişen kırışıkların giderilmesinde etkilidir.
Havyarın cilt üzerindeki diğer bir etkisi ise, açık yaraların iyileşme sürecini
hızlandırmasıdır.
5.Yorgunluk Karşıtı
Zengin bir protein kaynağı olan havyar bu sayede, halsizlik ve yorgunluk
gibi durumlar ile mücadelede etkilidir. Bu durumda havyar, sürekli olarak
yaşanan yorgunluk ve halsizliğin giderilmesi açısından ve enerji sağlanması
açısından çok faydalıdır.
6.Zihinsel Sağlık
Beyin üzerinde olumlu etkileri bulunan havyar, zengin B-12 vitamini içeriği
yardımı ile, zihin açıcı etkiler göstermektedir. Böylece havyar, zihinsel
olarak daha dinç ve canlı hissedilmesine yardımcı olmaktadır.
7.Afrodizyak Etki
Doğal bir afrodizyak özellik gösteren havyar, özellikle de yaşı ilerlemiş
olan erkeklerin, cinsellikle alakalı sorunlarının giderilmesinde etkilidir. Bu
sayede, belli aralıklarla tüketilen havyar, cinsel sağlığı korumakta ve
desteklemektedir.
Havyarın Besin Bileşenleri ve Besin Değerleri
Bir kaşık dolusu havyar, bir yetişkinin günlük B-12 vitamini ihtiyacını
karşılamaktadır. Fakat havyar aynı zamanda yüksek kolesterol ve tuz oranına da
sahiptir. Buna göre 1 yemek kaşığı dolusu (yaklaşık 16 gram) havyarda bulunan
besin bileşenleri ve değerleri şu şekildedir;
Enerji → 42 kcal
Protein → 3,94 gram
Yağ → 2,86 gram
Karbonhidrat → 0,64 gram
Sodyum → 240 miligram
Kolesterol → 94 miligram
Çinko → 12,18 miligram
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder