Özellikle de kahvaltılarda sıkça tüketilen bir besin
olan peynirin ilk keşfedildiği zamanlar M.Ö. 5000 yıl öncesine dayanmaktadır.
Ana yurdunun Orta Asya, Orta Doğu ve Avrupa olduğu düşünülen peynir, ana
maddesi süt olan bir besin kaynağıdır. Sütün yapısında bulunan bir protein olan
ve kazein adı verilen peynir mayası yardımı ile üretilen peynir, kazein
proteinin, peynir mayası ve peynir kültürüyle birlikte fermente (mayalandırma)
olması sonucu elde edilmektedir. Oldukça fazla miktarda çeşitlilik gösteren
peynir, süt kaynaklı bir besin olduğundan, inek, koyun, keçi, manda ve deve
sütünün mayalandırılması ile üretilebilmektedir. İmal edildiği süt türüne bağlı
olarak çeşit ve türleri de artan peynir, kahvaltının dışında, bazı yiyeceklerin
içerisine eklenerek de tüketilebilmektedir. Özellikle de, börek, makarna,
çorba, salata ve hatta bazı tatlıların içerisine de eklenebilen peynir, bu
özelliği sayesinde çok yönlü bir besindir. Oldukça zengin bir protein kaynağı
olan peynir, sabahları erkenden tüketildiğinde, gün boyu gerekli olan enerjinin
sağlanmasına yardımcı olmaktadır. Bu sebeplerdir ki peynir, kahvaltı
öğünlerinde mutlaka tüketilmesi gereken faydalı bir besindir. Peynir özellikle
de, büyüme çağındaki çocukların kemik ve diş sağlığı için son derece faydalı
olan bileşenler içermektedir. Hatta peynir, kırmızı et ve süt gibi diğer
hayvansal kaynaklı protein besinlerine göre, çok daha rahat sindirilen çok
yönlü bir üründür.
Peynirin
Faydaları
Özellikle de içerdiği kalsiyum sayesinde, iskelet,
kemik ve diş sağlığı için oldukça faydalı olan peynir, zengin protein kaynağı
olması nedeniyle de zihinsel sağlığa iyi gelmektedir. Buna göre peynirin bu
gibi ve diğer faydaları aşağıda belirtildiği şekildedir;
1.Diş
Sağlığı
Eğer, vücuttaki kalsiyum depolarında azalma meydana
gelirse, bunun ilk sinyali dişlerin çürümesi şeklinde kendini gösterecektir.
Hemen hemen herkesin ortak problemi olan diş çürüklerini önlemenin en güzel
yolu ise doğal yollardan, örneğin peynir gibi gıdalardan kalsiyum desteği almak
olacaktır. Bundan dolayı, peynir zengin kalsiyum içeriği sayesinde, özellikle
de büyüme çağındaki çocukların diş sağlığını desteklemekte ve diş çürümelerini
önlemeye yardımcı olmaktadır. Sağlıklı, çürük olmayan ve sağlam
dişler için, peynirin yanı sıra, diğer kalsiyum içerikli besinleri tüketmek de
faydalı olacaktır.
2.Kemik
Sağlığı
Kalsiyum bakımından zengin olan peynir, aynı zamanda B
vitamini bakımından da zengin bir besin kaynağıdır. Bu nedenle peynir, kemik
sağlığının desteklenmesi ve kemiklerin güçlenmesi için son derece önemli bir
besindir. Peynirin kemikler için faydalı olmasının nedeni ise, kalsiyumun
vücudun tüm noktalarına dağıtılmasına yardımcı olmasından dolayıdır. Bilhassa,
büyüme çağındaki çocuklar ile hamile ya da emziren kadınlar için son derece
gerekli ve faydalı olan peynir, kemiklerin dayanıklılığını artırmaktadır.
Ayrıca peynir, osteoporoz (kemik erimesi) gibi bazı kemik hastalıklarının
tedavisine de yardımcı olmaktadır.
3.Bağışıklık
Sistemi Sağlığı
Dengeli ve düzenli olarak tüketilen peynir, tüm vücut
sağlığı açısından son derece faydalıdır. Bundan dolayı da peynirin, bağışıklık
sistemi sağlığı ile bağlantısı yüksektir. Bağışıklık sistemi, vücudun
hastalıklara karşı mücadelesi ve direnci anlamına geldiğinden, yüksek miktarda
protein, kalsiyum ve B vitamini ile beslenmek, bağışıklık sisteminin
desteklenmesine yardımcı olacaktır. Vücut savunması için gerekli olan desteği
sağlayabilecek özellikte olan peynir, bu özelliklerinin sayesinde, bağışıklık
direncinin artırılmasına yardımcı olmaktadır.
4.Hamile
Sağlığı
Hamilelik döneminde kadınların vücudu, oldukça fazla
miktarlarda kalsiyum kaybetmektedir. Çünkü, anne karnındaki bebeğin kalsiyum
ihtiyacı, direkt olarak annenin vücudundan karşılanmaktadır. Böylece de
kadınların kalsiyum değerleri azalmaktadır. Bundan dolayı hamile kadınların diş
ve kemik sağlığı açısından, bu süreç boyunca kalsiyum almaları çok önemlidir.
Peynir ise, hem kalsiyum hem de protein kaynağıdır. Ayrıca peynir, doğum
esnasında yaşanan kasılmalarla ilgili sorunların oluşmasını da engellediği için
ekstra faydalıdır. Doğal olarak, annenin aldığı kalsiyum bebeğe de faydalı
olacağı için peynir, hem anne hem de bebek sağlığı için faydalıdır.
5.Cilt ve
Saç Sağlığı
İyi bir B vitamini kaynağı olan peynir, cilt esnekliği
için gerekli olan bileşenlere sahiptir. Bundan dolayı da peynir, cildin daha
sağlıklı ve genç görünmesine yardımcı olmaktadır. Özellikle de yağ oranı düşük
peynirin, saç sağlığı ve parlaklığı açısından faydalı olduğu kabul
edilmektedir. Ancak, peynirin saç ve cilt sağlığı üzerindeki faydaları hakkında
yeterince araştırma bulunmadığı için bu konuda bir kesinlik de yoktur.
6.Uyku
Kalitesi
Yapısında bulunan amino asitler sayesinde peynir,
sinirsel ve zihinsel rahatlamayı sağlamaktadır. Bundan dolayı da peynir,
uykusuzluk problemlerinin giderilmesine yardımcı olmaktadır. Temel maddesi süt
olan peynir, sütün içeriğinde bulunan laktik asit sayesinde, özellikle de
uyumadan önce yenildiğinde, rahat bir uyku çekilmesine yardımcı olmaktadır.
7.Stres
Karşıtı
Yapısında bulunan triptofan sayesinde peynir, stres
azaltıcı ve sakinleştirici etkilere sahiptir. Triptofan ise, birleşerek
proteinleri oluşturan 20 amino asitten biridir ve sinir hücrelerinin
gevşemesine yardımcı olmakta ve bu hücrelerin daha sağlıklı olmasına katkı
sağlamaktadır. Tüm bu özelliklerinden dolayı peynir, stres oluşumunu
engellemeye ve stresin azaltılmasına yardımcı olmaktadır. Ayrıca, peynir
yapısında bulunan çinko, potasyum, fosfor ve selenyum minerallerinin yardımı
ile, zihinsel yorgunluğun giderilmesinde de etkilidir.
8.Migren
Ağrıları
Zengin bir kalsiyum kaynağı olan peynirin, yapılan
bazı araştırmalar sonucu, baş ağrılarına iyi gelebileceği saptanmıştır.
Özellikle de migren şeklinde gelişen baş ağrılarının giderilmesinde etkili
olabileceği düşünülen peynirin, ağrıları dindirmeye yardımcı olacağı tahmin
edilmektedir.
9.Kilo
Kontrolü
Fazla kilodan değil de, tam tersi aşırı zayıflıktan
dolayı kendini rahat hissetmeyen kişiler için ideal bir besin olan peynir,
zengin protein içeriği sayesinde, normal kilo değerlerinin yakalanmasına
yardımcı olmaktadır. Ayrıca peynir, fazla kilolarından şikayetçi olan kişiler
için de, kilo kontrolünü sağladığı için faydalıdır.
10.Tansiyon
Dengeleyici Özellik
Peynir, içeriğinde bulunan B vitamini sayesinde,
yüksek kan basıncının yani yüksek tansiyonun azaltılmasına ve dengelenmesine
katkı sağlamaktadır. Bunun yanı sıra peynir, kötü kolesterolün damarlar içinde
toplanmasının önlenmesine de yardımcı olduğu için, tansiyona iyi gelmesine ek
olarak, kalp ve damar sağlığına da katkı sağlamaktadır.
11.Kansere
Karşı Koruyucu Etki
Linoleik asit, sfingolipid ve konjuge gibi bileşenler
içeren peynir, kansere karşı koruyucu etki gösterebilmektedir. Çünkü bu gibi
bileşenler, kanser önleyici kimyasallar olarak bilinmektedir. Bazı
araştırmalara göre, düzenli olarak peynir tüketilmesi kanser oluşumu riskinin
önlenmesi açısından faydalı olabilmektedir.
Peynirin
Besin Bileşenleri
Eğer bir peynir organik ve katkı maddesiz ise, hiç
şüphesiz birçok besin kaynağı bakımından zengindir. Buna göre sağlıklı bir
peynirin içeriğinde, protein başta olmak üzere, en fazla A vitamini sonra da,
C, D, E ve K vitamini ile B-12 ve B-6 vitaminleri bulunmaktadır. Ayrıca bunlara
ek olarak peynir, kalsiyum başta olmak üzere, potasyum, fosfor, çinko, sodyum
ve demir gibi mineraller de içermektedir. Peynirin yapısında bulunan diğer
bileşenler ise, riboflavin (B-2 vitamini), tiamin (B-1 vitamini), folat (folik
asit, B-9 vitamini), niasin (B-3 vitamini), pantotenik asit (B-5 vitamini) ve
son olarak da kolin yani bazik kimyasallar şeklinde sıralanabilmektedir.
Peynirin yapısında bulunan tuz miktarı ise, içermiş olduğu sodyum miktarına
göre değişkenlik göstermektedir.
Peynirin
Besin Değerleri
Peynirin sağladığı besin değerleri, peynirin türü ve
üretildiği süte göre değişkenlik gösterebilmektedir. Ama peynirin besin
değerlerini genel olarak ele almak gerekirse, 100 gram beyaz peynir için besin
değerlerini şu şekilde sınıflandırmak mümkündür;
- Enerji: 309 kcal
- Protein: 16.1 gram
- Yağ: 23,55 gram
- Karbonhidrat: 8,21 gram
- Sodyum: 1281 miligram
- Kalsiyum: 422 miligram
- A vitamini: 228 miligram
- Potasyum: 103 miligram
- Kolesterol: 53 miligram
Demir: 0,3 miligram
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder